بررسی و ارزیابی پارت های بذری غلات در کرت های کنترلی در استان چهارمحال و بختیاری

به منظور بررسی تعداد 41 نمونه بذر از ارقام گندم و 41 نمونه بذر ارقام جو ؛ کرتهای کنترلی به مساحت 8 مترمربع کشت گردید. ابتدا با مقایسه خصوصیات مرفولوژیکی ارقام در مزرعه کرت های کنترلی، اصالت نمونه های بذری، مورد ارزیابی قرار گرفت، سپس بیماری های بذرزاد و تعداد بوته های سایر ارقام و سایر گونه ها در هر کرت کنترلی با مشاهده و شمارش تعیین و با مقایسه با استانداردهای ملی تعداد کرت های ردی تعیین شد. همزمان با بررسی های مزرعه ای، مقدار یک کیلوگرم از بذر هر نمونه جهت تعیین خلوص فیزیکی به آزمایشگاه ارسال شد. پس از خاتمه یادداشت برداری ها وضعیت نمونه های بذری هر رقم در هر طبقه با استانداردهای مصوب همان طبقه مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی های مزرعه ای در کرت های کنترلی گندم نشان داد که اختلاط به بذر علف های هرز به تنهایی موجب ردی 2/12 درصد نمونه های گندم شد و در محصول جو نیز مهمترین عامل که باعث غیر استاندارد شدن کرت ها گردید اختلاط با سایر ارقام به میزان 14/6 درصد بوده است. مقایسه طبقات بذری نیز نشان داد که بیشترین و کمترین نمونه های ردی به طبقات بذری گواهی و پرورش3 به ترتیب با 28 و 2/1 درصد ردی تعلق گرفت. مقایسه شرکت های تولید بذر نیز نشان داد که شرکت جوی بادام امام قیس و شرکت خدمات حمایتی به ترتیب با دارا بودن 30 و 30/2 درصد نمونه ردی تقریبا از فاصله یکسانی با وضعیت مطلوب برخوردار هستند. اختلاط کرت های کنترلی با بوته سایر ارقام به میزان 20 درصد مهمترین عامل در غیر استاندارد شدن کرت های کنترلی شرکت جوی بادام امام قیس می باشد و عامل علف های هرز بیشتر از سایر عوامل در رد شدن نمونه های شرکت خدمات حمایتی دخیل بوده است. بررسی خلوص فیزیکی ارقام نشان داد ارقام سرداری و پیشگام بیشترین تعداد نمونه غیراستاندارد از نظر خلوص فیزیکی به خود اختصاص داده اند. این در حالی است که همه نمونه های ارقام پیشتاز و C-78-14 از نظر خلوص فیزیکی استاندارد گزارش شده اند. در محصول جو رقم بهمن بیشترین تعداد نمونه غیراستاندارد و رقم ماکویی فاقد نمونه غیر استاندارد از نظر خلوص فیزیکی بوده است. ارقام سرداری و پیشگام به ترتیب با 12/2 و 7/3 درصد محموله غیراستاندارد بیشترین فاصله را با وضعیت مطلوب دارا بودند و رقم C-78-14 از نظر اختلاط با سایر محصولات و علف های هرز 0 درصد گزارش شده است. ارقام الوند و پیشتاز با 2/4 درصد اختلاط با سایر محصولات و علف های هرز در یک سطح قرار گرفته اند. رقم بهمن با میزان 12/2 درصد بیشترین درصد اختلاط با سایر محصولات و علف های هرز و رقم ماکویی با میزان 2/4 درصد اختلاط کمترین میزان اختلاط با سایر محصولات و علف های هرز را دارا می باشد. رقم گندم سرداری و پیشتاز به ترتیب با میانگین خلوص فیزیکی 99/82 و 99/68 بالاترین درصد خلوص فیزیکی و ارقام الوند C-78-14 به ترتیب میانگین خلوص فیزیکی 99/3 و 99/26 درصد کمترین مقدار خلوص فیزیکی را دارا بودند. در بین ارقام جو رقم ماکویی نسبت به بهمن دارای میانگین خلوص فیزیکی بالاتری بود. در بین ارقام گندم الوند و پیشتاز مهمترین عامل آلودگی نمونه های بذری، اختلاط بذر سایر محصولات بوده است و در ارقام پیشگام، سرداری و C-78-14 عامل علف های هرز غیرمجاز باعث آلودگی نمونه های بذری شده است. در بین ارقام جو عامل غیراستاندارد شدن نمونه های بذری در هر دو رقم ماکویی و بهمن اختلاط بذر علف های هرز بوده است.کمترین و بیشترین خلوص فیزیکی طبقات بذری به طبقات بذری پرورش3 ، مادری و گواهی شده به ترتیب با 99/87، 99/63 و 99/01 درصد، تعلق گرفت. همچنین بیشترین و کمترین اختلاط بذری نیز به طبقات بذری گواهی شده، مادری و پرورش 3 به ترتیب با 3/87، 1/19 و 0 درصد تعلق گرفت.واژه های کلیدی: گندم، جو، طبقات بذری، کرت های کنترلی، خلوص فیزیکی