ارزیابی مقدماتی لاین های باقلا (Vicia faba L.)

به منظور شناسایی لاین های برتر باقلا از لحاظ مقاومت به بیماری های لکه شکلاتی،سوختگی استمفیلیومی و لکه برگی و عملکرد دانه، 46 لاین و ژنوتیپ باقلای حاصل از برنامه های به نژادی باقلا ایکاردا و 12 لاین حاصل از پروژه جمعیت های در حال تفکیک باقلا به همراه شش شاهد در دو تکرار در قالب طرح لاتیس ساده (8 × 8) در ایستگاه های تحقیقاتی گرگان (36 درجه و 54 دقیقه شمالی، 54 درجه و 36 دقیقه شرقی) و دزفول (32 درجه و 10 دقیقه شمالی، 48 درجه و 32 دقیقه شرقی) ارزیابی شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ × محیط در صفات عملکرد و اجزای عملکرد و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری در هر سه عامل بیماری معنی دار بود که می توان گفت انتخاب ژنوتیپ های مقاوم در هر محیط و برای هر عامل بیماری بایستی در شرایط همان محیط صورت پذیرد. عملکرد دانه دارای بیشترین همبستگی مثبت و معنی دار در هر دو منطقه با عملکرد غلاف بود. همچنین همبستگی منفی و معنی داری بین سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری لکه شکلاتی و عملکرد دانه در منطقه گرگان به دست آمد. نتایج حاصل از تجزیه کلاستر نشان داد که ژنوتیپ ها در هر دو منطقه در چهار گروه قرار گرفتند. ژنوتیپ های Ascot ، Flip03-35FB و G-faba-521 به ترتیب به عنوان مقاوم ترین ژنوتیپ ها به بیماری های لکه شکلاتی، سوختگی استمفیلیومی و لکه برگی آلترناریایی شناخته شدند. می توان از ژنوتیپ های فوق به عنوان منبع اصلی مقاومت در برنامه های به نژادی باقلا استفاده نمود. با توجه به نتایج ارزیابی مقاومت به بیماری، عملکرد، وزن صد دانه و تجزیه کلاستر ژنوتیپ های G-Faba-292، G-Faba-293، G-Faba-294، G-Faba-296،G-Faba-297، G-Faba-335، G-Faba-515، G-Faba-233،G-Faba-519 ، G-Faba-520 و G-Faba-523 جهت انجام بررسی های بیشتر انتخاب شدند. کلمات کلیدی: باقلا، بیماری های قارچی، عملکرد دانه، تجزیه کلاستر، همبستگی