مقایسه دو روش دستی و مکانیکی جمع آوری سرشاخه نیشکر درخوزستان

این پژوهش به منظور دستیابی به روش مناسب جمع آوری ، بسته بندی وحمل و نقل پس ماند زراعت نیشکر که پس از برداشت ساقه نی در روی زمین باقی می ماند انجام گرفت. بدین منظور هماهنگی لازم با مدیریت واحد کشاورزی شرکت کشت و صنعت نیشکر کارون در خصوص انتخاب مزرعه و انتقال دستگاههای جمع آوری و بسته بندی به عمل آمد. مزرعه ای به مساحت ‮‭10‬هکتار انتخاب و با دستگاه هاروستر (کمباین برداشت نیشکر) سبز درو شد. بعد از انتقال ساقه های نیشکر به کارخانه، مزرعه مورد نظر به دو قسمت تقسیم شد. در قسمت اول عملیات جمع آوری برگ ها و سر شاخه به روش دستی و در قسمت دوم عملیات جمع آوری و بسته بندی برگ ها و سر شاخه بوسیله تراکتور، ریک و بیلر بسته بندی انجام گرفت. کلیه داده های بدست آمده در دو روش جمع آوری دستی و ماشینی بقایای نیشکر ثبت ، و میانگین داده های بدست آمده به روش ‭T-test ‬با یکدیگر مقایسه گردید .میانگین داده های بدست آمده از جمع آوری برگ ها و سر شاخه نیشکربه روش دستی براساس 8 ساعت کار و یک نفر روز کارگر نشان دهنده مساحت جمع آوری شده به انداز ه ‮‭567‬ متر مربع،جمع آوری مقدار ‮‭548‬ کیلوگرم با سرعت جمع آوری ‮‭69‬ کیلوگرم درساعت در مقایسه با روش ماشینی براساس 8 ساعت کار به اندازه ‮‭23125‬ متر مربع ،مقدار ‮‭15323‬ کیلوگرم باسرعت ‮‭1917‬ کیلوگرم درساعت بوده است که تفاوت معنی داری را نشان داد. (‮‭0/001‬ ‭P< ). ‬میزان برگ ها و سر شاخه نیشکر جمع آوری شده درهرهکتار به روش دستی مقدار ‮‭9703/92‬ کیلوگرم بابازده ‮‭45/88‬ درصد و مقدار ‮‭6637/88‬ کیلوگرم بابازده ‮‭31/38‬ درصد درروش ماشینی بود. بین این دو روش تفاوت معنی داری مشاهده گردید. (‮‭0/001‬ ‭P< ). ‬هزینه جمع آوری به ازا هرکیلوگرم برگ ها و سر شاخه نیشکر در روش دستی به مبلغ ‮‭458/67‬ ریال ودرروش ماشینی به مبلغ ‮‭588‬ ریال می باشد. و هزینه نهایی با احتساب بارگیری، حمل وتخلیه درانبار دامداری در روش دستی مبلغ ‮‭1208/67‬ ودر روش ماشینی مبلغ ‮‭888‬ ریال محاسبه شد. بین این دو روش تفاوت معنی داری مشاهده گردید. (‮‭0/001‬ ‭P<). ‬بهای فروش کل برگ ها و سر شاخه نیشکر جمع آوری شده براساس هرکیلوگرم ‮‭2000‬ریال جمعا به مبلغ ‮‭1940‬ میلیارد ریال با سود ناخالص ‮‭7/69‬ میلیارد ریال در روش دستی ومبلغ ‮‭1327‬ میلیارد ریال با سود ناخالص ‮‭7/38‬ میلیارد ریال در روش ماشینی بود. باتوجه به سطح زیرکشت وتولیدسالیانه سرشاخه نیشکر در استان خوزستان، حجیم بودن سرشاخه نیشکر و بالابودن هزینه حمل و نقل، لذاجمع آوری ماشینی و بسته بندی بوسیله دستگاه بیلر نسبت به روش دستی مقرون به صرفه بوده و درصورت جمع آوری به موقع ،ضمن کاهش اثرات سو زیست محیطی به سبب سوزاندن سرشاخه نیشکر ،می توان به اقتصاد دامپروری کشور نیز کمک شایانی نمود. کلید واژه ها : سرشاخه نیشکر- روش های جمع آوری- دستی- ماشینی- خوزستان