گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی ارزیابی تاثیر پیش تیمارهای ‭PEG‬، نیترات پتاسیم و کلسیم هیپوکلراید، تنتورید، مانیتول، محلول نانوسیلور و روش های خشک کردن بذور بر حفظ میزان قوه نامیه بذرها در توده های محلی پیاز

شناخت پتانسیل بذور انبارداری بذور برای افزایش درآمد زارعین دارای اهمیت زیادی است. انتخاب راهکار مناسب برای شناخت و بهره برداری از راهکارهای حفظ قدرت نامیه در دوره انبارداری بذور توده های محلی پیاز ‭(Allium cepa L.) ‬ایرانی از اهداف این طرح هستند. برای این منظور در تابستان سال ‮‭1387‬ مقدار کافی بذر از هر یک از سه توده پیازهای روزبلند بنامهای قرمز آذرشهر، سفید قم و سفید کمره ای خمین از مناطق متداول پیازکاری از مزارع بذرگیری انتخاب شدند. هفت نمونه ‮‭20‬ گرمی از هر توده پیاز روزبلند بمدت سه روز تحت دمای حدود ‮‭20‬؛‭C ‬در سه تکرار بمنظور اعمال پیش تیمار داخل ارلن در محلولهای : ‮‭2 6000 -1 , PEG- ‬نیترات پتاسیم، 3- هیپوکلرید کلسیم، 4- تنتورید، ،‮‭5 6 7‬،- سه غلظت محلول نانوسیلور، 8- مانیتول و 9- شاهد قرار گرفتند. سپس نصف این بذرها در معرض هوای گرم درون آون ‮‭25‬؛‭C ‬و نصف دیگر تحت دمای معمولار اتاق تا کاهش رطوبت تا حدود 7 وزنی قرار گرفتند و سپس در پاکتهای کاغذی ‮‭20‬ گرمی ریخته شدند و در دمای ‮‭25‬؛‭C ‬بمدت سه ماه انبار شدند. مقداری از بذور را هر ماه یکبار از پاکتها خارج نموده، بر اساس دستورالعمل ‭ISTA ‬قوه نامیه بذرها تحت شرایط آزمایشگاهی تعیین شدند. بعد از 6 و ‮‭12‬ روز شمارش بذور جوانه زنده بر روی کاغذ مخصوص انجام گرفت و قوه نامیه بذور تعیین شدند. آزمایش بصورت بلوکهای کامل تصادفی در قالب فاکتوریل2ا9ا4 ( دو روش خشک کردن، نه پیش تیمار و چهار مدت انبارمانی) در سه تکرار برای هر یک از سه توده بذر بطور جداگانه تجزیه و تحلیل شدند. قوه نامیه بذور در شروع آزمون و همچنین طی چهار ماه اندازه گیری شد و اثرات متقابل پیش تیمارها، روش خشک کردن و مدت انبارمانی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار با محلولهای ‮‭6000‬ ‭PEG ‬و نیترات پتاسیم اثرات منفی بر روی حفظ قوه نامیه بذور پیاز داشتند. بالعکس تیمار بذور با هیپوکلرید کلسیم و تنتورید عموما موجب حفظ قوه نامیه بذور پیاز حتی بعد از دو ماه انبارمانی در دمای ‮‭25‬؛‭C ‬شدند. نمونه هایی از بذرهای ارقام مختلف پیش تیمار نشده نسبت به بذرهای تیمار شده قوه نامیه اولیه را تحت شرایط دمای محیط انبار بهتر نگهداشتند. تیمار بذور پیاز با محلول نانوسیلور در غلظت های مختلف موجب افزایش شدید جوانه زنی در دوره تیمار شد و بنابراین محلولهای نقره قابل توصیه برای افزایش توان انبارمانی بذور پیاز نیستند ولی چون گیاهچه های رشد کرده بسیار قوی تر از گیاهچه های شاهد آزمایش بودند پیشنهاد می شود که تیمار بذور پیاز با محلولهای نانوسیلور قبل از کشت برای افزایش سرعت سبز و استقرار بهتر گیاهچه های پیاز در مقیاس مزرعه مورد ارزیابی قرار بگیرد. کلمات کلیدی: بذر پیاز، پیش تیمار، قوه نامیه، خشک کردن،