تامین، حفظ و نگهداری هسته های اولیه و پایه های مادری سالم ارقام برتر گیلاس

این مطالعه با هدف تامین، حفظ و نگهداری هسته های اولیه و پایه های مادری سالم 7 رقم تجاری برتر گیلاس (پیش رس مشهد، زرد، حاج یوسفی، تکدانه، سیاه مشهد، دوم رس مشهد و بینگ) در سه آزمایش مستقل در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی اجرا گردید. در آزمایش اول با هدف کشت مریستم، اثرات رقم، نوع محیط کشت (WPM، MSو QL) و غلظت های مختلف بنزیل آدنین(0، 1 و 2 میلی گرم بر لیتر)، مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش دوم با هدف بررسی اثرات پایه (Gisela 5، MM60 و PHL) ، نوع پیوند و رقم بر درصد گیرایی پیوند انجام گرفت. در آزمایش سوم با هدف ارزیابی ویروس ها با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار و هر تکرار شامل سه ریزنمونه اجرا شد. نتایج آزمایش اول نشان دادکه محیط های کشت WPMو MSدر همه ارقام به ترتیب سبب افزایش درصد بقا و افزایش درصد قهوه ای شدن گردیدند. هم چنین ارقام در پاسخ به غلظت های مختلف بنزیل آدنین پاسخ متفاوتی داشتند به طوری که بیشترین درصد بقا در ارقام پیش رس مشهد و بینگ در غلظت 1 میلی گرم بر لیتر و در رقم حاج یوسفی در غلظت 5/0 میلی گرم بر لیتر ایجاد شد. ارقام در پاسخ به غلظت های مختلف بنزیل آمینو پورین برای تعداد شاخه و کیفیت یکسان نبودند به طوری که ارقام بینگ و پیش رس مشهد به ترتیب بیشترین تعداد شاخه را در غلظت 2 میلی گرم بر لیتر بنزیل آمینوپورین با بالاترین کیفیت ایجاد نمودند و دیگر ارقام به ویژه رقم حاج یوسفی در غلظت 1 میلی گرم بر لیتر شاخه بیشتر و با کیفیت بالاتری را ایجاد نمودند. ارقام از حیث طول شاخه نیز تفاوت معنی داری با یکدیگر داشتند به طوری که رقم حاج یوسفی در محیط کشت MSدر غلظت 1 میلی گرم بر لیتر بیشترین طول شاخه را ایجاد نمود. نتایج ریزپیوندی نشان داد که رقم، پایه و نوع پیوند اثرات معنی داری بر درصد گیرایی پیوند داشتند به گونه ای که ارقام تکدانه و دوم رس روی پایه MM60بالاترین میزان گیرایی را نشان دادند. هم چنین پیوند اسکنه نسبت به پیوند قاشی گیرایی بیشتری را ایجاد نمود.2-واژه های کلیدی :ارقام گیلاس، پرآوری، تنظیم کننده های رشد، ریزپیوندی، کشت مریستم