بررسی تنوع ژنتیکی توده های بومی آویشن با استفاده از صفات مورفولوژیک و مارکرهای مولکولی

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی توده های بومی آویشن با استفاده از صفات مورفولوژیک و مارکرهای مولکولی، در این پژوهش 15 توده از 3 گونه آویشن های بومی ایران مورد استفاده قرار گرفت. همچنین، بذر آویشن ولگار (Thymus.vulgaris) هم به عنوان شاهد در کنار آویشن های بومی کشت گردید. نتایج نشان داد که توده های مورد بررسی در تمام صفات مورفولوژیک کمی دارای تفاوت معنی دار می باشند. همچنین همبستگی صفات مورفولوژیک کمی نشان داد که صفات زیادی با یکدیگر دارای همبستگی مثبت و منفی می باشند که بالاترین میزان آن (769/0-) بین صفت وزن تر اندام هوایی و نسبت وزن خشک به وزن تر اندام هوایی بود. علاوه براین تجزیه کلاستر با استفاده از صفات مورفولوژیک کمی، توده های مورد بررسی را به سه کلاستر اصلی تقسیم کرد که رقم زراعی به تنهایی در یک کلاستر، توده های 1، 3، 9 و 10 در کلاستر دیگر و سایر توده ها نیز در یک کلاستر قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه صفات مورفولوژیک کیفی نشان داد که توده مرکزی (شماره 10) از گونه Daenensis با دارا بودن 6 صفت مشترک از بین 15 صفت اندازه گیری شده، دارای بالاترین تشابه با رقم زراعی می باشد. در بررسی داده های مولکولی بیشترین مقدار PIC در آغازگر P6 با مقدار 79/0 مشاهده گردید. به طور کلی میانگین PIC در کل آغازگرهای مورد بررسی برابر با 71/0 بود که نشان دهنده کارایی مناسب آغازگرهای به کار برده شده است. علاوه بر این، بیشترین مقدار پلی مورفیسم در توده-های 2 و 5 با 33/73 و 11/71 درصد مشاهده گردید. همچنین کمترین مقدار پلی مورفیسم در رقم زراعی با 89/28 درصد مشاهده شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مولکولی، درصد واریانس بین توده ها برابر با 28 درصد و واریانس درون توده ها 72 درصد بود که نشان دهنده تنوع بسیار بالا در درون توده های مختلف مورد بررسی است. تجزیه کلاستر داده های مولکولی، توده های مورد بررسی را به سه کلاستر دسته بندی کرد. توده های شماره 1، 2، 3 و 4 در یک کلاستر، توده-های 9 و 12 در کلاستر دیگر و سایر توده ها به همراه رقم زراعی در کلاستر سوم قرار گرفتند.کلمات کلیدی: آویشن، تنوع مورفولوژیک، تنوع ژنتیکی، تجزیه کلاستر