ارزیابی پایداری عملکرد و سازگاری ژنوتیپ های امید بخش گندم نان در آزمایش مقایسه عملکرد یکنواخت منطقه ای اقلیم معتدل کشور ‭(92-ERWYT-M ) ‬تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش رطوبتی آخر فصل

در این بررسی تعداد ‮‭16‬ لاین انتخاب شده از آزمایش های مقایسه عملکرد پیشرفته سال زراعی ‮‭1391-92‬ در یک آزمایش ‮‭20‬ شماره ای در 8 ایستگاه کرج، کرمانشاه، زرقان، نیشابور، اصفهان، بروجرد ، ورامین و مشهد در کنار 2 رقم شاهد (پارسی وسیروان) و دو لاین امید بخش ‮‭89-6‬‭-WS ‬و ‮‭89-7‬‭-WS (‬رقم جدید بهاران) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار به مدت دو سال زراعی ‮‭1392-94‬ بررسی شدند. در کلیه مناطق، کشت آزمایش ها در نیمه اول آبانماه به صورت ماشینی صورت گرفت. آزمایش در چهار ایستگاه کرج، نیشابور، اصفهان و ورامین در شرایط قطع آب از مرحله سنبله دهی ببعد و در 5 ایستگاه کرج، کرمانشاه، زرقان، بروجرد و مشهد در شرایط نرمال آبیاری انجام شد. صفات عکس العمل به بیماریهای زنگ زرد و قهو ه ای در خزانه بیماریها ، خوابیدگی بوته، تعداد روز تا سنبله دهی و تعداد روز تا رسیدن فیزیولوژیک، ارتفاع بوته و رنگ دانه یادداشت برداری گردیدند. پس از برداشت عملکرد دانه در هر کرت مشخص و ثبت گردید. داده های شرایط تنش کرج بدلیل خشکی شدید سال اول از تجزیه مرکب حذف شد. تجزیه واریانس مرکب نتایج آزمایش در 8 ایستگاه ذکر شده برای هر دو سال زراعی انجام شد. در تجزیه مرکب اثرات متقابل سال ا مکانا ژنوتیپ، سال ا مکان و ژنوتیپ معنی دار شدند. بدلیل معنی دار نشدن اثر متقابل ژنوتیپ و مکان و ژنوتیپ و سال تجزیه و تحلیل پایداری پارامتریک انجام نشد ولی مقایسه پایداری لاینها بر اساس روش غیر پارامتری رتبه بندی ‭(Rank) ‬انجام گردید. با توجه به نتایج بدست آمده برای صفت عملکرد دانه، عکس العمل نسبت به بیماری های زنگ زرد و زنگ قهوه ای و صفات مربوط به کیفیت نانوایی، لاینهای ‮‭92-18‬‭-M-‬‮‭5-92‬ ، ‭M-‬‮‭7-92‬ ، ‭M ‬و ‮‭92-20‬‭-M ‬برتری نشان داده و برای تکثیر بذر و غربال نهایی برای انجام آزمایش های تحقیقی- ترویجی در نظرگرفته شدند. واژه های کلیدی : سازگاری ، پایداری ،گندم نان ، مقایسه عملکرد ، اقلیم معتدل ، روش امی