تعیین ضرایب اقتصادی صفات مهم شترهای یک کوهانه در سیستم پرورش مناطق کویری

در این مطالعه پارامترهای تولیدی، تولید مثلی، جمعیتی، مدیریتی و اقتصادی حاصل از رکوردگیری تعداد 7 گله پرورش شتر با اندازه ‮‭57‬ تا ‮‭400‬ نفری با ظرفیت ‮‭721‬ نفر شتر مولد، واقع در مناطق کویری استان یزد در یک چرخه کامل تولید مثلی طی سال های ‮‭1390‬ تا ‮‭1392‬ به منظور تعیین ضرایب اقتصادی صفات مهم شترهای یک کوهانه در سیستم پرورش مناطق کویری مورد استفاده قرار گرفت. صفات اقتصادی موجود در معادله سود شامل صفات ماندگاری (زنده مانی شتر، زنده مانی حاشی تا شیرگیری و طول عمر اقتصادی) ، صفات تولید مثلی (میزان آبستنی، فاصله زایمان، و سن بلوغ) و صفات تولیدی (وزن شیرگیری حاشی، وزن جایگزین و وزن شتر) بودند. ضرایب اقتصادی، وزن های اقتصادی و اهمیت نسبی صفات به ازای یک واحد و یک انحراف استاندارد ژنتیکی افزایش در هر صفت با استفاده از گرایش های حداکثر سود، حداکثر بازدهی و حداقل هزینه برآورد شد. نتایج نشان داد که از مجموع درآمد سالانه به ازای هر نفر شتر مولد (‮‭8823050‬ ریال) به میزان ‮‭66‬ درصد مربوط به فروش حاشی مازاد و ‮‭34‬ درصد باقی مانده از فروش شترهای حذفی عاید شد. از مجموع هزینه های سالیانه به ازای هر نفر شتر مولد (‮‭2188667‬ ریال) تغذیه، مدیریت و کارگری، تجهیزات، دارو و درمان و سود سرمایه به ترتیب ‮‭23‬/،‮‭48 40‬/،‮‭7/18 34‬ ، ‮‭1/43‬ و ‮‭16/67‬درصد را بخود اختصاص دادند. متوسط سود سالانه و نسبت آن به هزینه حاصل از هر نفر شتر مولد به ترتیب برابر با ‮‭6634383‬ ریال و ‮‭3/03‬ بود. مجموع اهمیت نسبی گروه های مختلف صفات برای میانگین کل گله های مورد بررسی حاصل از گرایش حداکثر سود ‮‭58/44‬ درصد برای صفات ماندگاری (زنده مانی شتر ‮‭31‬/،‮‭14‬ زنده مانی حاشی تا شیرگیری ‮‭34/74‬ و طول عمر اقتصادی ‮‭9/39‬)، ‮‭24/33‬ درصد برای صفات تولید مثلی (میزان آبستنی ‮‭31‬/،‮‭14‬ فاصله زایمان ‮‭8/99‬-، و سن بلوغ ‮‭1/03‬-) و ‮‭17/23‬ درصد برای صفات تولیدی (وزن شیرگیری حاشی ‮‭60‬/،‮‭13‬ وزن جایگزین ‮‭1/09‬- و وزن شتر ‮‭2/53‬) بدست آمد. اهمیت نسبی صفات ماندگاری حاصل از گرایش های حداکثر بازدهی و حداقل هزینه بطور جزیی کاهش و به صفات تولید مثلی و تولیدی اضافه شد. اهمیت نسبی برآورد شده برای گروه های مختلف صفات در این مطالعه، می توانند در تشکیل شاخص های انتخاب چند صفتی برای اصلاح نژاد شترهای یک کوهانه در مناطق کویری استفاده شوند. کلید واژه ها: اهداف اصلاحی، وزن اقتصادی، مناطق کویری، شتر.