شناسایی و تمایز ارقام جو با استفاده از صفات مورفولوژیکی

به منظور تجاری شدن و یا حمایت از هر رقم جدید گیاهی و اعطای حق بهنژادگر، لازم است رقم مورد درخواست، با استفاده از صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک با ارقام موجود و شناخته شده مقایسه شود و رقم جدید در صورت داشتن سه شرط تمایز، یکنواختی و پایداری در صفات مورد نظر به عنوان یک رقم جدید مورد حمایت واقع شود و یا در فهرست ملی ارقام گیاهی کشور درج گردد. بنابراین تهیه شناسنامه برای ارقام رایج جو کشور به منظور تهیه کلکسیون مرجع اهمیت زیادی دارد. بر این اساس شناسایی ارقام رایج جو با استفاده از صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مندرج در دستورالعمل ملی آزمون های تمایز، یکنواختی و پایداری در جو انجام شد. ‮‭27‬ رقم جو در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال در موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر ونهال بررسی شدند. ‮‭28‬ صفت کیفی و کمی طبق دستورالعمل ملی آزمونهای تمایز، یکنواختی و پایداری در جو اندازه گیری و یا به صورت چشمی مشاهده گردیدند. ابتدا ارقام بر اساس صفت تعداد ردیف های سنبله به دو گروه اصلی تقسیم شدند. هفت رقم دشت، سرارود، آبیدر، ماهور، سهند، نیمروز، ارس در گروه جو دو ردیفه قرار گرفتند و ‮‭20‬ رقم والفجر، نصرت، ماکویی، ریحان، ریحان ،‮‭03‬ ترکمن، کارون، 4 شوری، 5 شوری (رودشت)، بهمن، فجر ،‮‭30‬ جو بدون پوشینه(‮‭12‬‭-UH)‬، یوسف، صحرا، کویر، جنوب، افضل، گوهر جو، زر جو و ایذه نیز به گروه جو شش ردیفه اختصاص داشتند. ارقام دو ردیفه بر اساس دو صفت تیپ رشد و شدت رنگ آنتوسیانین گوشوارک برگ پرچم از یکدیگر متمایز گردیدند. جوهای شش ردیفه نیز بر اساس چهار صفت تیپ رشد، رنگ آنتوسیانین نوک ریشک، شدت رنگ آنتوسیانین گوشوارک برگ پرچم و نقره ای بودن غلاف برگ پرچم از هم جدا شدند و بدین ترتیب ‮‭27‬ رقم مورد بررسی به طور کامل از هم تفکیک شدند. با انجام تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات کمی با آزمون حداقل تفاوت معنی دار ‭(LSD) ‬تمایز ارقام مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس چهار صفت کمی تفاوت معنی داری را در سطح %5 بین کلیه ارقام نشان داد. واژه های کلیدی: جو، تمایز، یکنواختی، پایداری، صفات مورفولوژیک