بررسی زراعی و اقتصادی روش تولید صنعتی و مرسوم کاهو در کشت بهاره و تابستانه

کاهو یکی از سبزیجات مهم برگی و سالادی دنیا و ایران به شمار می رود. شناسایی روش های مختلف تولیدکاهوی آیسبرگ در ایران و استفاده از آن در برنامه های به زراعی از اهداف مهم به شمار می رود. برای ارزیابی روشهای مختلف تولید کاهو با هدف بررسی عملکرد و ارزیابی اقتصادی روشهای مختلف تولید کشت بهاره و تابستانه کاهوی تیپ آیسبرگ (رقم ‭Sahara) ‬پژوهشی در منطقه نظر آباد استان البرز، در بهار و تابستان سال ‮‭1391‬ در مزرعه کشت و صنعت شرکت سلیم در قطعه زمینی به مساحت ‮‭5000‬ متر مربع در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل 1- کشت نشایی 2- کشت بذری 3- کشت نشا با تاخیر بودند. مهمترین صفات مورد ارزیابی در این پژوهش شامل: تعداد برگ، طول برگ، عرض برگ، طول و قطر هد، تعداد بوته در متر مربع، طول دوره رشد و عملکرد بودند. در این بررسی برای تحلیل اقتصادی از تکنیک بودجه بندی جزیی ‭(PBT ) ‬و نرخ بازده نهایی ‭( MRR) ‬استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که بین تیمارهای مورد مطالعه در تمامی صفات در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنی داری وجود داشت. بیشترین و کمترین تعداد برگ، طول و عرض برگ، طول و قطر هد به ترتیب مربوط به تیمارهای کشت نشایی و کشت نشا با تاخیر بود. کشت نشایی با میانگین ‮‭7/75‬ بوته دارای بیشترین وکشت نشا با تاخیر با میانگین ‮‭3/75‬ بوته دارای کمترین تعداد بوته در متر مربع بودند. بیشترین طول دوره رشد (‮‭62‬ روز) به تیمار کشت مستقیم و کمترین طول دوره رشد (‮‭41‬ روز) به تیمار کشت نشا با تاخیر تعلق داشت. نتایج نشان دادکه کشت نشایی دارای بیشترین عملکرد (‮‭51/95‬ تن در هکتار) و کشت نشا با تاخیر دارای کمترین عملکرد (‮‭27/95‬ تن در هکتار) بودند. بین تیمارهای کشت نشایی و کشت بذر در سطح احتمال 1 درصد تفاوت معنی داری وجود نداشت. بر اساس تحلیل نرخ بازده نهایی ‭(MRR)‬، نظر به اینکه نرخ بازده نهایی سرمایه گذاری در روش تولید نشا نسبت به روش های تولید بذر و نشا با تاخیر بیشتر از نرخ سود سپرده بانکی می باشد لذا سرمایه گذاری در روش تولید نشا نسبت به حالات دیگر اقتصادی تر و دارای مزیت می باشد. واژه های کلیدی: کاهو، صفات کمی و کیفی، روش کشت، بررسی زراعی و اقتصادی، نظرآباد