ارزیابی میزان و دلایل تلفات دانه در کمباین های برداشت ذرت در استان خوزستان

به منظور تعیین میزان تلفات در قسمتهای مختلف کمباین استان در برداشت ذرت و تمرکز بر دلایل این تلفات و راهکارهای کاهش آن، یک پروژه تحقیقاتی در سال زراعی ‮‭1388‬ در شهرستانهای مختلف استان خوزستان انجام گردید. روش اجرای تحقیق از نوع پیمایشی و به روش توصیفی- همبستگی بوده و اجرای آن به صورت میدانی، با استفاده از پرسشنامه صورت گرفت. تعداد کمباین فعال در منطقه ‮‭260‬ دستگاه بود که ‮‭11/2‬ درصد آن مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق عوامل موثر بر ایجاد تلفات شامل: مشخصات کشاورز، شرایط محصول، مشخصات کمباین و مشخصات فردی کمباین دار در قالب دو فرم در اختیار کشاورز و کمبایندار قرار داده شد. تلفات کل کمباین نیز بوسیله افت گیری کمباین محاسبه گردید. نتایج توسط نرم افزار ‭PC ORD ‬و ‭SPSS ‬مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و روابط بین متغیر مستقل و وابسته از طریق ضریب همبستگی پیرسون بررسی گردید. نتایج نشان داد که میانگین میزان تلفات طبیعی، جلو و عقب کمباین به ترتیب ‮‭65‬/،‮‭3/93 3‬ و ‮‭1/49‬ درصد بدست آمد. بنابراین تلفات کل کمباین ‮‭5/42‬ درصد و مجموع تلفات کمباینی و طبیعی در برداشت ذرت ‮‭9/07‬ درصد می باشد. مهمترین عوامل موثر بر افزایش تلفات کمباین به ترتیب اهمیت، شامل بالا بودن رطوبت دانه در زمان برداشت، پایین بودن مدل کمباین، پایین بودن سن کمبایندار، پایین بودن سرعت باد و پایین بودن سرعت کوبنده بود و تاثیر سرعت پیشروی و مدرک کمبایندار ناچیز بوده است. عمده ترین مشکلات کمباین داران و کشاورزان در زمینه برداشت ذرت دانه ای به ترتیب اهمیت تعیین درصد رطوبت محصول بیش از مقدار معمول در سیلوهای تحویل و همچنین تاخیر در تحویل ذرت، پایین بودن نرخ توافقی برداشت ذرت، کشت دیرهنگام محصول به علت عدم تحویل به موقع کود و آب توسط جهاد کشاورزی، وجود بارندگی های پراکنده در زمان برداشت و بالا بودن زمانهای لنگی کار، خراب شدن گهواره الکهای کمباین به دلیل گیر کردن کلش در آنها و بالاخره خوابیدگی محصول بود. به منظور کاهش میزان تلفات دانه، مناسبترین رطوبت دانه در شرایط منطقه ‮‭21‬ ، مناسبترین سرعت کوبنده ‮‭800-850‬ و یا ‮‭500-550‬ دور در دقیقه، مدلهای کمباین بین ‮‭1366-1379‬ و مناسبترین دور باد ‮‭700-850‬ دور در دقیقه بود. به منظور دستیابی به کاهش میزان ناخالصی دانه باید توجه نمود که سرعت پیشروی کمتر از ‮‭2/1‬ کیلومتر در ساعت، سن کمبایندار کمتر از ‮‭27‬ سال و یا بیشتر از ‮‭37‬ سال و سرعت باد بیشتر از ‮‭540‬ دور در دقیقه باشد. کاهش میزان شکستگی دانه نیز در سرعت پیشروی بین ‮‭2-3‬ کیلومتر در ساعت، رطوبت دانه بین ‮‭23-27‬ و کمباینداران با سنین کمتر از ‮‭37‬ سال بدست آمد. واژه های کلیدی: ذرت دانه ای، کمباین، تلفات