تحول مفهوم آزادی در اندیشه سیاسی جان لاک و ژان ژاک روسو

در مقالة حاضر به بررسی تطبیقی آرا و نظرات دو تن از برجسته ترین فیلسوفان سیاسی دوران مدرن غرب یعنی جان لاک، و ژان ژاک روسو خواهیم پرداخت. آزادی مهم ترین شاخص کرامت انسانی و جایگاه والای انسانی است. بسیاری از متفکران سیاسی بر این باورند که بهره مندی از ارزش و هویتی به نام آزادی بزرگ ترین شاخص کرامت و هویت انسان و عدم دسترسی به آزادی جانمایه اصلی هویت حیوانی انسان است. از همین روست که روسو اندیشمند فرانسوی بردگی و استعمار را مخالف طبع انسان دانسته و ترک آزادی را مساوی با ترک انسانیت دانسته است. نام روسو اغلب به آرمان گریِ خردگریز از طبیعتِ خالص، وحشی و انسان طبیعی ابتدایی ارتباط دارد. اما فراتر از همه اینها او فیلسوف سیاسی پیچیده ای است که شکل معینی از دولت را مطرح می کند که پیش شرط آزادی انسان در چارچوب یک جامعه مدرن است. وی تاکید دارد که انسان در صورتی انسان است که آزاد باشد و این آزادی است که زمینه کمال وی را فراهم می سازد. از دیدگاه لاک، آزادی یک انتخاب و یک حق است که در یک چارچوب اخلاقی تعریف شده توسط قانون طبیعی می توان از آن بهره مند شد. لاک معتقد است تا آنجا که انسانقدرت فکر کردن یا فکر نکردن، براساس ترجیح یا هدایت ذهن خود را دارا است، تا آن حد انسان آزاد است.

Keywords:

لاک , روسو , مفهوم آزادی , قرارداد اجتماعی