تحلیل و تبیین جایگاه شهادت در اثبات جرایم شرعی در حقوق کیفری ایران

یکی از بحث های مهم و بنیادین حقوق کیفری، قواعد حاکم بر ادلۀ اثبات دعاوی کیفری و سنجش ارزش اثباتی آنهاست. استناد به «شهادت شهود» در فرایند قضایی پس از پیروزی انقلاب اسلامی با توجه به تاثیر انگاره های معانی شریعت در تدوین قوانین ارزش سنتی خود را باز یافت و در حیطه ی مهم ترین ادله ی اثبات دعوی قرار گرفت و به طور خاص، در امور کیفری اصلی ترینروش اثبات دعوی شناخته شده است. در این میان جایگاه شهادت و ارزش آن در حقوق کیفری و در اثبات جرایم شرعی واجد اهمیت و آثار مختلف است و الزامات نظری و تقنینی خاصی در این باب مطرح شده است. در شرع نیز موقعیت «شهادت» به عنوان دلیل اثبات جرم بسیار بالاست، بدان حد که بر ضرورت ادای آن به عنوان «تکلیف» تأکید گردیده است. جستار پیش رو می کوشد با مداقمه در باب مفهوم «شهادت» از منظر فقهی و حقوق کیفری، شرایط شاهد و جایگاه شهادت در جرایم شرعی را در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 شناسایی؛ کیفیت، ضوابط و چگونگی فرایند ارائه شهادت در جرایم شرعی را مورد تبیین و تدقیق قرار داده و همچنین شیوه پاسخ دهی مقنن به شهادت کذب و مسئولیت کیفری شاهد در قبال شهادت دروغین را بررسی نماید.

Keywords:

شهادت , شاهد , شهادت دادن , شهادت کذب , جرایم شرعی , فقه , قانون.