بررسی مفهوم رزق درآیات و روایات از منظر جبر و اختیار

رزق و روزی و اختیاردو واژه نزدیک به هم ومکمل هم هستند که میتوان با توجه به مفاهیم گسترده آنها در روایات الهی علل وعوامل مادی ومعنوی آنان رابررسی وتحلیل کرد.گفتنی است خداوند برای دستیابی به وسعت رزق، دو دسته عوامل (مادی و معنوی) را تأثیرگذار قرار داده، هیچ یک از عوامل جایگزین دیگری نمیشود، مثلا0 کار و تلاش، تدبیر و برنامه ریزی، ارزیابی و آینده نگری، نظم و انضباط، موقعیت سنجی، ملاحظه امکانات مادی، توانایی جسمانی، استعدادهای عقلانی و روانی، از اصول اولیه پیشرفت و توسعه است. واژه اختیار مشترک لفظی است و کاربردهای گوناگونی دارد. علامه اختیار را از ویژگی های خاص انسان می داند به گونه ای که انسان بودن انسان به آن است و معتقد هستند که قضا و قدرمخل6 آن نمی باشد و تعلق علم الهی به تمامی اشیاء را سبب تغییر خصوصیات واقعی آن ها مانند اختیاری بودنشان نمی داند.انسان مختار است ولی نه در همه چیز . در اموری که برشمردید و بسیاری دیگر مختار نیست بلکه در رفتار و اعمال و امور یکه میتواند اراده کند یا نکند اختیار دارد .طبق برهان و ادله متعدد انسان نه مختار است مطلقا و نه بی اختیار است مطلقا بلکه چیزی بین این دو است. مقاله حاضرسعی براین دارد که مفهوم رزق را باتوجه آیات وروایات وتفاوت این دو واژه را ازمنظر قران کریم بررسی نمایند.

Keywords:

قرآن کریم , مفهوم رزق , روایات , جبر و اختیار.