مطالعه میزان شباهت اصطلاحات عنوان، کلید واژه های نویسنده و موضوعات کنترل شده برای تعیین فیلد مناسب در تحلیل های موضوعی علم سنجی

مقدمه: به منظور انجام تحلیل های موضوعی در حوزه علم سنجی، این سوال مطرح می گردد که کدام یک از فیلدهای کتاب شناختی حاوی موضوعات مورد تحلیل قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه فیلدهای موضوعی مدارک و تعیین فیلد و یا ترکیبی از فیلدهای کامل و مناسب به منظور انجام تحلیل های مذکور انجام شد. روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی و تحلیل واژگانی و با رویکرد علم سنجی انجام گرفت. به منظور انجام تحقیق، تولیدات علمی حوزه طب عملکردی گوارش به عنوان نمونه از پایگاه Scopus استخراج و تحلیل های مورد نظر بر روی ۱۳۷۹۸ مقاله دارای سه فیلد عنوان، کلید واژه و موضوعات کنترل شده انجام شد. پس از یکسان سازی داده ها، خوشه بندی به روش K-Means صورت گرفت و با محاسبه شاخص دربردارندگی برای خوشه های ایجاد شده، مشابهت موضوعات بین سه فیلد مورد نظر مشخص گردید. یافته ها: بین فیلدهای کلید واژه عنوان و کلید واژه نویسندگان مشابهت بالایی (۷۱ / ۸۷ و ۷۱ / ۸۵) مشاهده شد. همچنین، پایین بودن مقدار شاخص دربردارندگی فیلد عنوان و موضوعات کنترل شده (صفر) حاکی از آن بود که مشابهت کمی بین زبان کنترل شده و واژگان مورد استفاده توسط نویسندگان در عنوان وجود داشت و نویسندگان واژگان مرجح را در عنوان استفاده نمی کنند. نتیجه گیری: در صورت استفاده از واژگان فیلد عنوان، نتایج تحلیل زبان طبیعی را نشان خواهد داد، اما در صورتی که هدف، دسته بندی موضوعات به صورت منسجم باشد، استفاده از فیلد موضوعات کنترل شده، مناسب ترین فیلد خواهد بود.

Keywords:

تحلیل موضوعی , علم سنجی , عنوان , واژگان کنترل شده , کلید واژه ها