مطالعه در جامعه شناسی ادبیات دوره ی قاجار

آثار ادبی، خواسته یا ناخواسته بازتاب تفکرات، شیوه ی زندگی و اوضاع و احوال هر ملتی هستند و واقعیات اجتماعی را به صورت هنرمندانه نشان میدهند. دوره قاجار به علت داشتن فراز و فرودهای اجتماعی و سیاسی، همواره مود توجه محققان زیادی قرار گرفته است. این عصر به جهت واقع شدن انقلاب مشروطه در آن، به دو دوره تقسیم میشود که تحقیق حاضر فاصله ی سالهای بین 1270-1223 را شامل میشود. با وجود اینکه در این دوره به اندازه ی دوره ی مشروطه، مباحث اجتماعی انعکاس نیافته؛ اما با تحقیق جامعه شناسانه، میزان قابل توجهی از کاربرد شاعران و نویسندگان از این نوع مضامین به دست آمد. این مقاله بر آن است تابا بررسی وضعیّت ادبیات و اوضاع و احوال جامعه شناسانه ی شعر این دوره، ارتباط ادبیات این دوره با جامعه نشان داده شده و موضوعات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی موجود در شعر شاعران این عصر مورد توجه قرار گیرند. بنابراین، با روش توصیفی- تحلیلی و با مطالعه دقیق منابع نگارش شده ی موجود و استناد به آثار شاعران و نویسندگان دوره اول قاجار و گزارشهای مورخان داخلی و جهانگردان خارجی، به جامعه شناسی ادبیات دوره قاجار از لحاظ فرهنگی، سیاسی و اجتماعی پرداخته شده است.

Keywords:

ادبیات , شعر , نثر , جامعه شناسی , عهد قاجار.