بررسی تطبیقی و تقنینی بحران آلودگی هوا در کلان شهرهای کشور (۴ . مبارزه با بحران آلودگی هوا از طریق کاهش انتشار آلاینده ها از منابع اصلی: تحلیل هزینه فایده و طراحی نظام مالی)

نتایج بررسی ها حاکی از لزوم اتخاذ سیاست های کاهش انتشار آلایندگی با تمرکز بر کنترل آلایندگی از منبع انتشار، جهت مبارزه با آلودگی هواست. در این راستا اجرای پروژه های متعدد با ابعاد مختلف، متناسب با نوع آلایندگی و منابع تولیدکننده؛ از سالیان گذشته در دستور کار کشورهای پیش رو در این زمینه قرار گرفته است. در این کشورها پروژه های کاهش نشر آلایندگی ازسوی قوانین بالادستی حمایت می شود، بودجه دولتی و حمایت مالی موجود است و با مکانیزم های مالی ازسوی بخش خصوصی اجرایی می شود. در این خصوص معیار محاسبه و اندازهگیری اثربخشی، سیاهه انتشار است. سامانه سیاهه انتشار ابزاری در اختیار سازمان ها یا وزارتخانه های زیست محیطی است و میزان کاهش انتشار آلایندگی و
پیش بینی آینده را این سامانه محاسبه و رصد می کند. تهران نیز سامانه سیاهه انتشار دارد که در اختیار شهرداری تهران است. محاسبات گزارش حاضر براساس این سامانه صورت گرفته است. گفتنی است اجرای مدل های آلایندگی هوا براساس مطالعه سیاهه انتشار تهران، می تواند الگویی برای سایر کلان شهرهای درگیر آلودگی هوا باشد. ارزیابی میزان اثربخشی راهکارهای کاهش آلودگی هوا و تحلیل هزینه - فایده آنها، دو بازوی تصمیم گیری قدرتمند در هدایت مسئولان و مدیران ذیربط جهت تخصیص بودجه، هزینه و برنامهریزی
در افق های بلندمدت و کوتاه مدت است. البته این گزارش مثالی از برنامه نویسی برحسب کاهش نشر است و باید در زمان تدوین برنامه اصلی سیاهه انتشار، اطلاعات روزآمد نشر و قیمت ها به روزرسانی شود. یکی از الزامات بررسی و ارزیابی راهکارها جهت تصمیم گیری نیز، میزان اثربخشی و نتیجه تحلیل هزینه - فایده است که در گزارش حاضر نمونه ای از آن آورده شده است.