مطالعه تطبیقی امضای رئیس جمهور بر قوانین در نظام حقوقی ایران و ایالات متحده آمریکا

امضاء مصوبات پارلمان در اکثر کشورهای جهان به رئیس قوه مجریه محول شده است. تا زمانی که مصوبات پارلمان مورد امضاء و تایید توسط رئیس جمهور قرار نگرفته باشد اعتبار قانونی نداشته و به قانون تبدیل نمی شود. این حق در بسیاری از کشورها دارای کارکردی نظارتی است که درآن قوه مجریه نظارت خود را بر روند قانونگذاری اعمال می کند. اصولا حق امضا قوانین بر پایه اصل تفکیک قوا بنا شده است که درآن قوه مجریه با اعمال کنترل می تواند تعادل میان قوا را حفظ کرده و مانع از گسترش قدرت یک قوه در ساختار نظام حقوق شود. این حق در نظام حقوقی ایالات متحده آمریکا خود را در قالب حق وتوی قوانین نشان می دهد که در آن رئیس جمهور آن دسته از مصوباتی را که در تعارض با ایدئولوژی، سیاست های کلان و قانون اساسی است مورد وتو قرار می-دهد و مانع اجرایی شدن آن می شود. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز به امضا رئیس جمهور بر قوانین اشاره شده است. پژوهش حاضر درصدد است تا با بررسی حق امضا رئیس جمهور در نظام حقوقی ایران و آمریکا به فهم جایگاه امضا قوانین و کارکردهای آن در دو نظام حقوقی ایران و آمریکا دست یابد و حاصل پژوهش این است که در نظام حقوقی ایران حق امضاء قوانین از کارکرد واقعی خود چنان که در نظام های مبتنی بر تفکیک قوا تبیین شده است برخوردار نبوده و به نوعی جنبه تشریفاتی دارد.

Keywords:

حق امضاء قوانین , وتوی رئیس جمهور , وتوی جیبی , مصوبه پارلمان