تحلیل ادبی و تفسیری کیف استفهامیه در قرآن

در قرآن که سخن پروردگار و بزرگترین معجزه ی پیامبر اکرم(ص) است، اسالیب گوناگونی به کار رفته است که از لحاظ فصاحت، بلاغت، و....حائض اهمیت است. یکی از اسالیب به کار رفته اسلوب کیف می باشد که اگر مخاطبان کنونی، سیاق آیه و نظرات مفسرین را پیرامون معنا و مفهوم آن مورد توجه قرار دهنده خواهند دانست که تحلیل اسلوب کیف در قرآن مفاهیم و معانی آیات قرآن را روشن تر می سازد و زیبایی های ادبی و بلاغی آیات قرآن را بیشتر به مخاطبان معرفی می کند. کیف جزء اسم های صدارت طلب محسوب می شود و بیشترین کاربردش در قران از نوع استفهامیه می باشد و تنها در سه آیه کیف شرطیه است. این پژوهش درصدد است با روش توصیفی-تحلیلی کیف استفهامیه به کار رفته در قرآن را تحلیل ادبی و تفسیری کند و نظرات مفسرین گوناگون را پیرامون کیف تحت عنوان تعدادی از آیات بیان دارد. کیف استفهامیه که بیانگر هیئت و حالت است عمده استعمالش در معنای مجازی(غیر حقیقی) می باشد. در واقع معانی کیف استفهامیه به دو دسته حقیقی و مجازی تقسیم می شود که در حقیقی هدف ، درک مطلب مجهول و دانستن است اما در معنای مجازی، کیف از معنای اصلی خود خارج شده و معانی دیگری را افاده می کند به عبارت دیگر هدف دانستن مطلب مجهول نیست بلکه معنای غیر از پرسش مانند تعجب، تنبیه و توبیخ، انکار، تهویل، تهدید و.... را مد نظر دارد. توجه به این مسائل ما را به این نکات رهنمون می سازد که قرآن کریم در همه الفاظ خود از جمله کیف اعجاز ادبی خود را دارد و قرآن که اصل فصاحت و بلاغت در زبان عربی است در بسیاری از موارد از صریح گویی اجتناب نموده و اغراض خویش را با شکلی زیبا و غیر مستقیم بیان نموده است.

Keywords:

تحلیل ادبی , تحلیل تفسیری , کیف , استفهام , حقیقی , مجازی , قرآن