انتخاب مدل بهینه نفوذ آب در خاک ( مطالعه موردی: اراضی جهاد نصر استان خوزستان)

فرآیند نفوذ آب به خاک از اجزای مهم چرخه هیدرولوژی و مدیریت آب در مزرعه بوده که اندازه گیری آن زمان بر و پرهزینه است. از این رو مدلهای نفوذ به کار گرفته می شوند. در این پژوهش مدل های کوستیاکوف، کوستیاکوف - لوئیس، فیلیپ، سازمان حفاظت خاک آمریکا، اورتون و هورتون براساس آزمایش استوانه های دوگانه در دو مزرعه گندم و لوبیا با هدف تعیین بهترین مدل نفوذ در اراضی جهاد نصر خوزستان بررسی شدند. نتایج نشان داد متوسط سرعت نفوذ در مزرعه گندم بین ۴۷/۳۵ سانتی متر در ساعت در رطوبت ۸۳/۱۵ درصد در قبل از آبیاری اول تا ۳۵/۶ سانتی متر در ساعت در رطوبت ۲۰/۲۹ درصد بعد از آبیاری دوم بود. متوسط سرعت نفوذ در مزرعه لوبیا با رطوبت اولیه ۴۳/۱۶ درصد قبل از آبیاری اول بین ۶۳/۶۱ تا ۷۰/۱۳ سانتی متر در ساعت در رطوبت ۱۰/۲۳ درصد بعد از آبیاری دوم بود. کمترین و بیشترین میانگین ریشه مربعات خطا (RMSE) مربوط به ضرایب مدل های نفوذ تجمعی در مزرعه گندم به ترتیب ۲۱/۱ و ۱۴/۳ سانتی متر با ضریب تبیین (R۲) ۹۳/۰ و ۹۵/۰ و در مزرعه لوبیا ۵۷/۱ و ۴۲/۳ سانتی متر با R۲، ۹۰/۰ و ۹۲/۰ از معادلات فیلیپ و هورتون حاصل شد. کمترین و بیشترین RMSE مولفه سرعت نفوذ در مزرعه گندم ۴۶/۰ و ۶۳/۰ و در مزرعه لوبیا ۹۰/۰ و ۴۰/۱ سانتی متر بر دقیقه از معادلات فیلیپ و هورتون به دست آمد. رتبه بندی دقت مدل ها در مزرعه گندم و لوبیا نشان داد مدل های کوستیاکوف - لوئیس و هورتون در برآورد سرعت نفوذ و کوستیاکوف - لوئیس و فیلیپ در برآورد نفوذ تجمعی بیشترین دقت را دارند.

Keywords:

روش استوانه های دوگانه , سرعت نفوذ , مدل های نفوذ , نفوذ تجمعی