نگاهی به علل تخلفات ساختمانی در شهر شیراز و راهکارهای کاهش آن

تخلف به معنای هرگونه سرپیچی از قوانین، دستورالعملها و ضوابط شهرسازی و ساختمانی میباشد. به رغم مجازات هایی که در ماده ۱۰۰ قانون شهرداری ایران برای چنین تخلفاتی در نظر گرفته شده است، به نظر میرسد ضمانت اجرایی قابل قبولی برای آن وجود ندارد. از این رو و با توجه به حجم زیاد تخلفات ساختمانی که در شهرهای کشورمان رخ میدهد و تاثیر این گونه تخلفات بر کالبد شهرها، ضرورت و اهمیت پرداختن به این مسئله امری بدیهی به نظر میرسد. هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت تخلفات ساختمانی در سطح مناطق شهری شیراز، علل تخلفات ساختمانی و در نهایت ارائه راهکارهای اساسی جهت مقابله با این مساله می باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی و علی می باشد که، با استفاده از مطالعه کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه و مشاهده مستقیم) انجام گرفته ا ست. تعداد و نوع تخلفات ساختمانی شهر شیراز با استفاده از پرونده های موجود در دبیرخانه کمیسیون ماده ۱۰۰ استخراج گردید. نتایج تحقیق نشان میدهد که در تعداد تخلفات ساختمانی بین مناطق تفاوت وجود دارد. همچنین در میزان آ سیب پذیری نوع تخلفات ساختمانی صورت گرفته در مناطق دهگانه شهری شیراز نیز اختلاف است. مناطق ۳، ۲، ۷ و ۶ به ترتیب رتبه ۱ تا ۴ را درمیزان آسیب پذیری تخلفات ساختمانی کسب کرده اند. همچنین بررسی نوع تخلفات ساختمانی نشان می دهد که بیشترین تخلفات ساختمانی صورت گرفته در این مناطق تخلف مازاد تراکم میبا شد. به غیر از منطقه ۷ که به دلیل بافت غیرر سمی این منطقه، تخلف احداث بدون پروانه در آن زیاد ا ست. علل و انگیزه های تخلفات ساختمانی با استفاده از مدل تحلیل مسیر (اثر مستقیم و غیر مستقیم) مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج این مدل، سودجویی مالکان و ساخت و ساز کنندگان ( انگیزه کسب سود اقتصادی) با بتای (۰/۲۶۴) در رتبه ۱ و عدم توازن نیازها و شرایط ساکنین با استاندارد های ساختمانی با بتای (۰/۲۶۱) در رتبه ۲ قرار دارد. بر اساس یافته های این تحقیق می توان گفت که نظارت بیشتر شهرداریها در انجام ساخت و سازها و بالا بردن سطح آگاهی مردم در مورد عواقب ساخت و سازه ای غیر مجاز و افزایش مشارکت آنها و همچنین توجه بیشتر به اقشار ضعیف جامعه میتواند تا اندازه زیادی در کاهش تخلفات ساختمانی موثر باشد.

Keywords:

تخلفات ساختمانی , علل تخلف , شهرداری , ساخت و سازگران , کمیسیون ماده۱۰۰ , شهر شیراز.