بررسی سمیت آبامکتین در Artemia franciscana به روش سطح پاسخ (Response Surface Methodology)

سم آبامکتین، از آفتکش های پرکاربرد در بخشهای کشاورزی و دامپروری بوده که به طور گسترده ای در سطح جهان استفاده میشود. اما درصورتیکه به اکوسیستمهای آبی راه یابد، به دلیل دارا بودن خاصیت سمی و قابلیت تجمعزیستی، میتواند برای آبزیان مضر باشد. در این مطالعه به منظور بررسی میزان کشندگی آفتکش آبامکتین، تغییرات غلظت این سم در Artemia franciscana (به دلیل اهمیت این سخت پوست در زنجیره غذایی) در شرایط متغیر محیطی (تغییرات شوری و (pH به روش سطح پاسخ بررسی شد. بدین ترتیب سه فاکتور غلظت سم (دامنه ۰/۰۵ - ۰/۵ میکروگرم در لیتر)، شوری -۲۵۵) ۱۰ گرم در لیتر) و (۴-۱۱) pH در پنج سطح به روش طرح مرکب مرکزی Central Composite Design در ۲۰ تیمار مختلف تعیین و سپس در آزمایشگاه به مدت ۲۴ ساعت در A. franciscana انجام و میزان مرگ و میر ناشی از هر یک از تیمارها بررسی شد. نتایج تنها حاکی از معنیدار بودن اثرتغییرات شوری بر میزان کشندگی سم آبامکتین بود. بر اساس میزان R۲ = ۰/۷۸، Adj R۲ = ۰/۵۹۷، Pred R۲ =۰/۳۷ و همچنین میزان press = ۱۸۳۴/۰۶، مدل معنیدار بود .(p<۰/۰۵)بالاترین میزان کشندگی به ترتیب در شوریهای کمتر از ۳۰ و بیشتر از ۱۳۰ گرم در لیتر و در غلظت بالاتر ۰/۱۴۵ میکروگرم در لیتر آبامکتین بدست آمد. بطورکلی سخت پوست آرتمیا، در شریط عادی قادر به تحمل دامنه بالایی از تغییرات شوری بوده و می تواند نمک اضافی را از طریق تنظیم اسمزی به کمک پمپهای سدیم - پتاسیم، به محیط دفع کند. اما دلیل احتمالی افزایش مرگ سختپوست در غلظتهای کم (کمتر از ۳۰ گرم در لیتر) و زیاد (بالاتر از ۱۳۰ گرم در لیتر) شوری در تحقیق حاضر، میتواند اثر مخرب سم بر فرایندهای osmoregulation و درنتیجه افزایش تعداد تلفات در A. franciscana در مقایسه با شرایط معمول باشد.

Keywords:

آفتکش , تجمع زیستی , طرح مرکب مرکزی , Osmoregulation