واکنش عملکرد کیفی و ترکیب اسیدهای چرب روغن بادام زمینی در کشت مخلوط با ذرت و کاربرد ترکیبی کودهای شیمیایی فسفره و زیستی abstract
سابقه و هدف: کشت مخلوط یک راه کار ممکن برای افزایش پایداری عملکرد در گیاهان زراعی است (۱۳). پژوهشگران گزارش کرده اند که نظام کشت مخلوط با بقولات منجر به تولید حداکثر دانه (۲۹) و زیست توده (۵) گردید. قاسمی و همکاران (۲۰۱۱) گزارش کردند که عملکرد دانه ذرت در واکنش به کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و کودهای زیستی افزایش یافت (۱۱). مواد و روش ها: این آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال های زراعی ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ در رشت اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کود فسفره (صفر، ۵۰ ، ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار به صورت سوپرفسفات تریپل، ۵۰ کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل + ۲۰۰ گرم فسفات بارور۲ و ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل + ۲۰۰ گرم فسفات بارور۲)، و نظام های کشت مخلوط شامل کشت خالص ذرت و بادام زمینی و کشت مخلوط یک ردیف ذرت + یک ردیف بادام زمینی (۱:۱)، دو ردیف ذرت + یک ردیف بادام زمینی (۱:۲)، یک ردیف ذرت + دو ردیف بادام زمینی (۲:۱) بود. یافته ها: در این آزمایش اثر برهمکنش کود فسفره × نظام کشت بر تمامی صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه (۲۳۶۰ کیلوگرم در هکتار)، عملکرد روغن (۱۱۸۲ کیلوگرم در هکتار)، پروتئین دانه (۷۰/۲۷ %)، عملکرد پروتئین (۵۹۱ کیلوگرم در هکتار) و پالمتیک اسید (۵۸/۱۰ %) در کاربرد ۱۰۰ کیلوگرم سوپرفسفات تریپل توام با ۲۰۰ گرم کود زیستی فسفات بارور۲ تحت نظام کشت خالص بادام زمینی به دست آمد. بیشترین میزان روغن دانه (۴۵/۵۳ %) و میزان اسید چرب غیراشباع اولئیک اسید (۶۳/۶۶ %) در واکنش به مصرف جداگانه ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار کود فسفره به صورت سوپرفسفات تریپل، در نظام کشت مخلوط ذرت + بادام زمینی با نسبت ردیف های کاشت ۲:۱ به دست آمد. ولی، بالاترین میزان لینولئیک اسید (۱۷/۳۲ %) در نظام کشت مخلوط ذرت + بادام زمینی با نسبت ردیف های کاشت ۱:۱ تحت تاثیر کاربرد ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار کود فسفره از منبع سوپرفسفات تریپل به علاوه ۲۰۰ گرم کود زیستی فسفات بارور۲ مشاهده گردید. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که کاربرد توام کودهای شیمیایی و زیستی فسفره عملکرد دانه بادام زمینی را افزایش داد که می تواند ناشی از بهبود اجزای عملکرد، افزایش رشد گیاه و جذب عناصر غذایی و افزایش فتوسنتز در گیاهان بادام زمینی باشد. استفاده جداگانه از کود شیمیایی فسفره سنتز اولئیک اسید و کیفیت روغن بادام زمینی را افزایش داد. همچنین، کاربرد جداگانه کود شیمیایی فسفره و نظام کشت مخلوط بادام زمینی- ذرت با نسبت ردیف های کاشت ۲:۱ کیفیت روغن بادام زمینی را بهبود بخشید. ولی، کاربرد تلفیقی کود شیمیایی فسفره (سوپرفسفات تریپل) با کود زیستی بارور۲ عملکرد کمی بادام زمینی را افزایش داد. در این آزمایش، نظام کشت مخلوط بادام زمینی- ذرت با نسبت ردیف های کاشت ۲:۱ و کاربرد تلفیقی کود شیمیایی فسفره با کود زیستی بارور۲ می تواند جهت افزایش عملکرد دانه بادام زمینی در واحد سطح قابل توصیه باشد.