مطالعه تغییر اقلیم و اثرات آن بر رواناب حوض ههای آبریز منتخب استان آذربایجان شرقی

تغییر کاربری اراضی و نیز افزایش گازهای گلخان های به عنوان دو عامل مهم تغییر اقلیم ذکر م یشود.
تغییر اقلیم باعث تغییر دما، تغییر زمانی و مکانی بارش، تغییر میزان تبخیر و تعرق، تغییر رطوبت خاک و نیز سرعت باد می گردد. خود این عوامل نیز باعث تغییر سایر پارامترهای هیدرولوژیکی (چرخه آب) از جمله رواناب رودخانه ها خواهند شد. مطابق قانون برنامه چهارم توسعه فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی ایران و نیز با توجه به سند چشم انداز توسعه، آب نقش حیاتی در توسعه پایدار کشور دارد. لذا تدوین سیاست های بهینه و سازگاری با شرایط تغییر اقلیم اهمیت زیادی دارد. در این گزارش ابتدا مفاهیم تغییر اقلیم و نیز ادبیات فنی مرور شده است. سپس متدولوژی ریزمقیاس نمایی مدلهای GCM (مدل های گردش عمومی جو) برای برآورد تغییر اقلیم تشریح گردیده و بالاخره تغییر اقلیم استان آذربایجان شرقی به عنوان مطالعه موردی بررسی شده است. مطالعه نشان دهنده افزایش دمای استان تا ۵ درجه سانتی گراد و کاهش بارش میانگین سالانه تا ۶۰ میلیمتر (در سناریوی A۲ و مدل HADCM۳)  در دوره ۲۰۸۰ الی ۲۰۹۹ میلادی می باشد. همچنین پهنه بندی تغییرات دما و بارش در گستره استان برای سه دوره زمانی متفاوت در انتهای گزارش ارایه شده است. این تغییرات باعث تغییر اقلیم استان (به خصوص مناطق اطراف شهر تبریز) از حالت نیمه خشک به حالت خشک خواهد شد که نگران کننده است. سپس به کمک روشهای هوش مصنوعی تاثیر تغییر اقلیم روی رواناب سه رودخانه شاخص- و ایستگاه های مطرح: صوفی چای- تازه کند (مراغه)، تاجیار-میرکوه (سراب) و شهرچای-کوهسالار (میانه) برآورد شده و هیدروگراف این رودها در سالهای آتی برای سناریوهای مختلف ترسیم شده است. نتایج متاسفانه بیانگر کاهش دبی در اکثر ماهها م یباشد که در نتیجه نیاز به مدیریت قویتر بر منابع آب وهمچنین اعمال سیاست های سازگاری را می طلبد. در انتهای گزارش تعدادی از این سیاست های پیشنهادی ارایه شده است. امیدوار است با استفاده از نتایج این تحقیق منابع آب استان حالت پایداری داشته و جوابگوی نیازهای نسل فعلی و آیندگان باشد.