بررسی نشست زمین در دشت نیشابور و ارتباط آن با افت سطح آب های زیرزمینی

در دهه های اخیر پیامدهای زیست محیطی متاثر از برداشت بی رویه منابع آب زیرزمینی در اثر افزایش جمعیت همراه با فعالیت های کشاورزی و صنعتی زیان های جبران ناپذیری را بر پیکره محیط زیست وارد ساخته است. یکی از این پیامدها، نشست زمین (Land subsidence) است. نشست زمین به علت پمپاژ بی رویه و افت سطح آب های زیرزمینی سبب بروز مشکلات و مخاطراتی در سطح گسترده می گردد. از جمله این مخاطرات می توان به ایجاد شکاف های بزگ کششی به عمق ده ها متر و طول ده ها کیلومتر اشاره نمود. نشست زمین و تشکیل این شکاف ها که عمدتا در مناطق و زمین های کشاورزی ایجاد می شود سبب مشکلات عمده برای کشاورزان و هدر رفتن آب در این شکاف ها، آسیب به چاه های کشاورزی، تغییر شیب زمین و عوض شدن مسیر جریان سطحی و زیرسطحی، افزایش سیل خیزی منطقه، افت کیفیت آب های زیرزمینی و همچنین سبب آسیب رساندن به جاده ها، خطوط راه آهن، پل ها، خطوط انتقال گاز، مواد نفتی و آب و سایر سازه و ساختمان ها می گردد. خطر نشست زمین بر اثر افت سطح آب های زیرزمینی یک خطر جهانی است و در مقیاس جهانی مورد توجه قرار گرفته است. بیشترین گزارشات از سراسر جهان در ارتباط با پدیده نشست زمین مربوط به نقاط خشک و کم باران بوده است. این پدیده در گذشته در بسیاری از نقاط دنیا مانند مکزیکوسیتی، نقاطی از چین، تایلند، ژاپن، امریکا (Zhu and Esaki، ۲۰۰۳)، شهر کلکته هندوستان (Chatterjee et al، ۲۰۰۶)، جنوب غرب تایوان (Hou, ۲۰۰۵) و شانگهای چین (Ruilin, ۲۰۰۶) گزارش شده است.