شاخص انتخاب برای بهبود عملکرد آفتابگردان در شرایط نرمال و تنش شوری

یکی از روش های موثر انتخاب غیرمستقیم جهت بهبود عملکرد دانه به همراه صفات موثر بر آن، استفاده از شاخص های انتخاب می باشد. در این تحقیق، ۱۰۰ لاین خالص آفتابگردان روغنی که از نقاط مختلف جهان تهیه شده اند، در دو شرایط تنش و بدون تنش شوری در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با ۳ تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخص های انتخاب اسمیت-هیزل و پسک-بیکر بر اساس ۶ صفت شامل ارتفاع بوته، قطر طبق، تعداد برگ، وزن صد دانه، وزن طبق و عملکرد دانه، همچنین پاسخ­های مستقیم و همبسته این صفات، برای هر یک از شرایط نرمال و شوری محاسبه شدند. پاسخ همبسته برای صفت ارتفاع بوته از طریق عملکرد دانه در شرایط نرمال (۱۶/۳۲) و در شرایط تنش شوری برای صفت عملکرد دانه از طریق قطر طبق (۲۱/۱۴) بیشترین مقدار را داشت. بیشترین پاسخ همبسته عملکرد دانه در هر دو شرایط نرمال (۱۵/۱۶) و شوری (۲۱/۱۴) از طریق قطر طبق بود. همچنین نتایج نشان داد که در شرایط غیر تنش ارتفاع بوته و در شرایط تنش وزن طبق بالاترین پاسخ مستقیم به انتخاب را داشتند. شاخص سوم اسمیت-هیزل و شاخص سوم پسک-بیکر دارای بیشترین وراثت پذیری (۷۸/۰ و ۷۶/۰)، بیشترین همبستگی ژنتیکی (۸۷/۰ و ۸۸/۰)، بالاترین کارایی نسبی انتخاب نسبت به عملکرد دانه (۸۷/۰ و ۸۸/۰) و بیشترین تعداد ژنوتیپ برتر مشترک با عملکرد دانه (به تعداد ۱۸ و ۱۶) بودند. بنابراین انتخاب بر اساس این شاخص ها باعث انتخاب ارقام با عملکرد بالا در شرایط نرمال و شوری خواهد شد. لاین ۷۱ به عنوان ژنوتیپ برتر در شرایط نرمال و تنش شوری معرفی می شود

Keywords:

Direct and indirect selection , Path analysis , Salt stress , Selection index , Sunflower , انتخاب مستقیم و غیرمستقیم , تجزیه مسیر , تنش شوری , آفتابگردان , شاخص انتخاب