ارزیابی ترکیب پذیری لاین های آفتابگردان از طریق تجزیه لاین در تستر در شرایط طبیعی و تنش خشکی

  به­منظور برآورد قابلیت ترکیب­پذیری لاین ­های آفتابگردان در شرایط نرمال آبی و تنش خشکی، تحقیقی با استفاده از ۴۱ ژنوتیپ آفتابگردان، شامل ۱۳ والد پدری، دو والد مادری و ۲۶ هیبرید حاصل از آن ها در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط تنش خشکی و بدون تنش خشکی اجرا شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب، تنش خشکی اثر معنی داری روی تظاهر صفات داشت. تجزیه واریانس برای صفات مختلف نشان داد که اثر تیمار، میانگین مربعات والدین در مقابل تلاقی، اثر والدین، اثر تلاقی­ها و نیز اثر تسترها برای اکثر صفات در هر دو محیط معنی­دار شد. اثر لاین­ها در شرایط بدون تنش برای صفات روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته و عملکرد دانه و در شرایط تنش برای اکثر صفات معنی­دار شد که بیانگر وجود تفاوت معنی­دار بین ترکیب­پذیری عمومی لاین­هاست. اثرات متقابل لاین × تستر در شرایط بدون تنش فقط در مورد صفت وزن هزار دانه و در شرایط تنش برای طول دوره گلدهی، ارتفاع بوته، عملکرد دانه و عملکرد روغن معنی­دار بود . بر اساس ارزیابی ترکیب­پذیری ها، تستر CMS۱۹ و هیبرید CMSb × R۷ به ترتیب به عنوان مناسب ترین لاین و هیبرید در هر دو شرایط تعیین شدند.

Keywords:

Combining Ability , Additive Variance , Dominant Variance , Heritability , Drought stress , ترکیب پذیری , واریانس افزایشی , واریانس غالبیت , وراثت پذیری , تنش خشکی