تاثیر غلظت های مختلف کیتوزان بر جوانه زنی و رشد گیاهچه گندم (Triticum aestivum) در شرایط تنش خشکی

به منظور بررسی تاثیر غلظت های مختلف کیتوزان بر جوانه زنی و رشد گیاهچه گندم (رقم شهریار) تحت تنش خشکی آزمایشی در آزمایشگاه فیزیولوژی و تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اول تنش خشکی با استفاده از پلی اتیلن گلایکول ۶۰۰۰ در غلظت های ۰، ۴- و ۸- بار و عامل دوم غلظت های کیتوزان شامل ۰، ۰/۵، ۱ و ۲ درصد بود. نتایج نشان داد که تاثیر اثر متقابل تنش خشکی و کیتوزان بر مولفه های رشدی گندم بجز درصد جوانه زنی و طول ریشه چه معنی دار بود. به طوری که بیشترین شاخص بنیه بذر، وزن خشک ریشه چه و وزن خشک ساقه چه به ترتیب از پتانسیل اسمزی صفر بار در غلظت ۱ درصد کیتوزان، پتانسیل اسمزی ۴- بار در غلظت ۱ درصد کیتوزان و پتانسیل اسمزی صفر بار در غلظت ۲ درصد کیتوزان به دست آمد. بیشترین درصد جوانه زنی (۱۰۰) و طول ریشه چه (۱۸/۴۴ سانتی متر) در پتانسیل اسمزی صفر بار به دست آمد. همچنین بیشترین درصد جوانه زنی (۹۷/۲۹) و بیشترین طول ریشه چه (۱۳/۲۰ سانتی متر) به ترتیب از غلظت ۰/۵ و ۱ درصد کیتوزان حاصل شد. با افزایش پتانسیل اسمزی به ۸- بار، انرژی جوانه زنی در غلظت های ۰/۵ تا ۱ درصد کیتوزان در مقایسه با پتانسیل اسمزی صفر بار افزایش یافت. با توجه به نتایج به دست آمده می توان اظهار داشت که پیش تیمار بذر گندم با غلظت ۰/۵ درصد کیتوزان، طول ساقه چه و غلظت ۱ درصد، انرژی جوانه زنی را بهبود داده و اثر تنش خشکی بر برخی مولفه های جوانه زنی را تعدیل می کند. غلظت های پایین کیتوزان می تواند کاهش درصد و شاخص جوانه زنی ناشی از افزایش تنش کم آبی را جبران کند. بنابراین پوشش بذر با کیتوزان ممکن است جوانه زنی بذر را افزایش داده و تحمل به شرایط تنش را در گیاهچه ها افزایش دهد.

Keywords:

پتانسیل اسمزی , جوانه زنی , کیتوزان , گندم