تحلیل مفهومی اخلاق و آداب و رسوم

این مقاله در صدد تبیین تفاوت بین اخلاق و آداب و رسوم است. اخلاق به معنای خوی ها و سجایا عبارت است از مجموعه ای از صفات و ویژگیهای نسبتا پایدار درونی انسان و رفتارهای اختیاری متناسب با آن صفات که با سهولت و بدون احتیاج به تفکری صادر میشود. و آداب و رسوم جنبه های ظاهری رفتار ملتها و گروه ها را دربرمیگیرد و عبارت است از اموری که انجام آن از فرد موردانتظار باشد و به طرق گوناگون برای او (در این دنیا) سود میرساند و اگر از انجام آن سرباز زند از حیث سود مادی و یا حرمت اجتماعی زیان خواهد دید.این دو مفهوم از چهار حیث با هم تفاوت اساسی دارنداول از نظر تحلیل مفهومی میتوان گفت اخلاق به صفات درونی و آداب و رسوم به رفتارهای ظاهری اطلاق می گردد و یکی به منزله ریشه و دیگری به منزله شاخ و برگ است دوم از حیث خاستگاه که گزاره های اخلاقی خاستگاهی الهی داشته و ریشه در واقعیات این عالم دارند ولی آداب و رسوم خاستگاهی عرفی و این جهانی دارند.سوم پاسخگویی در نظام خود با نظام اجتماعی متفاوت میباشد و در اولی انسان در دنیا و آخرت در قبال رفتارهای خود پاسخگو است ولی در دومی پاسخگویی فقط دنیایی است. چهارم تفاوت در پاداش و جزاست که در نظام اخلاقی پاداش و جزا صرفا محدود به دنیا نیست ولی در آداب و رسوم و نظامهای اجتماعی محدود به دنیاست.

Keywords:

اخلاق , آداب ورسوم , عرف , مد , عینیت اخلاقی