اثر تنش خشکی بر گیاه مادری روی جوانه زنی بذر ارقام بهاره کلزا طی آزمون پیری تسریع شده

به منظور بررسی اثر اعمال تنش خشکی و آبیاری معمول بر گیاه مادری روی جوانه زنی بذر برخی ارقام بهارهکلزا،آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار،در آزمایشگاه مرکزی تجزیه بذر مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج اجرا گردید. تیمارهای آزمایش بذرهای تولید شده در شرایط آبیاری معمول( S1 و اعمال تنش خشکی برگیاه مادری در مرحله گلدهی S2 با قطع آبیاری تا مرحله رسیدگی و 10 رقم بهاره کلزا شامل ORS ،ORS 3150-3006 ، 19_H،RGS006،Option500،Sarigol، RGS003 وRGAS و 0324 RG 405/03،RG 4403،3150-3008 بودند.اثر تیمارهای مورد بررسی بر برخی صفات جوانه زنی بذر و گیاهچه نظیر وزن هزار بذر، درصد جوانه زنی نهایی بذر، متوسط زمان لازم برای جوانه زنی MTG) ضریب سرعت جوانه زنی CVG) متوسط جوانه زنی روزانهMDG) سرعت جوانه زنی روزانه DGS) و طول ریشه چه، ساقه چه، گیاهچه،وزن تر و خشک ریشه چه، ساقه چه وگیاهچه و شاخص های طولی و وزنی بنیه گیاهچه بودند که با استفاده از آزمون پیری تسریع شده ارزیابی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل تنش خشکی و رقم بر درصد جوانه زنی نهایی،متوسط زمان جوانه زنی،ضریب سرعت جوانه زنی،متوسط جوانه زنی روزانهDGS، و شاخص های طولی و وزنی بنیه گیاهچه و وزن خشک ریشه چه تحت تأثیر اثر تنش خشکی و ارقام مورد بررسی از لحاظ این صفات تفاوت معنی داری با یکدیگر داشت. همچنین اثر متقابل تنش خشکی و رقم بر درصد جوانه زنی نهایی، متوسط جوانه زنی روزانه، ضریب سرعت جوانه زنی، متوسط جوانه زنی روزانه DGS شاخص های طولی و وزنی بنیه گیاهچه معنی دار بودنتایج مقایسه میانگین های اثر متقابلتنش خشکی و رقم بر صفات نشان داد که رقم 4403RGبا میانگین 3/498 گرم بیشترین و رقم RGS006 با میانگین 3/082گرم کمترین وزن هزار بذر را داشتند و بذرهای رقم ساریگل تولید شده در شرایط آبیاری معمولبا میانگین 983/4 و بذرهای رقم RGS003 تولید شده در شرایط آبیاری معمول با میانگین 277/1 بترتیب بیشترین شاخص طولی و وزنی بنیه گیاهچه را دارا بودند. بذرهای رقم های ساریگل و RGAS0324تولید شده در شرایط آبیاری معمول از نظر درصد جوانه زنی نهایی به میزان 96/50درصد بیشترین داشتند.از نظر متوسط زمان جوانه زنی، ضریب سرعت جوانه زنی و متوسط جوانه زنی روزانه وDGSنیز به ترتیب بذرهای ساریگل تولیدشده در شرایط تنش خشکی و که بذرهای رقم ساریگل و 003RGSتولید شده در شرایط آبیاری معمول وبذرهای 003RGS تولید شده در شرایط آبیاری معمول و بذرهای ساریگل تولید شده در شرایط تنش خشکی بیشترین مقدار را به خود اختصاص دادند.بطور کلی می توان نتیجه گرفت که تنش خشکی بر روی ارقام بررسی شده سبب کاهش کیفیت بذر گردید.

Keywords:

کلزا , تنش خشکی , بنیه گیاهچه