ارزیابی توان ذخیره سازی کربوهیدرات های ساقه و ارتباط آن با انتقال مجدد در گندم

تنش خشکی به ویژه بعد از گلدهی، یکی از عوامل اصلی کاهش عملکرد گندم در ایران و جهان است و شناسایی صفات فیزیولوژیک مرتبط با تحمل تنش خشکی آخر فصل در غربال ارقام متحمل بسیار موثر است. هدف از این پژوهش بررسی تنوع در توان ذخیره سازی و ارتباط آن با انتقال مجدد در گندم بود. ۲۲ رقم زراعی گندم در قالب یک طرح  کرت های خردشده با سه تکرار کشت شدند به طوری که آبیاری در دو سطح آبیاری متداول و تنش خشکی (۴۰درصد ظرفیت زراعی) به عنوان عامل اصلی و رقم به عنوان عامل فرعی در نظرگرفته شد. مقدار ذخیره سازی و انتقال مجدد به روش وزنی و روش سنجش محتوای کربوهیدرات های محلول به تفکیک میانگره تعیین شد. تنوع زیادی بین ارقام از نظر صفات فوق مشاهده شد. بیشترین ذخیره سازی در روش وزنی مربوط به میانگره های زیرین بود و پدانکل و پنالتیمیت به ترتیب در رتبه های بعدی قرار داشتند. اما  بیشترین مقادیر کربوهیدرات های محلول در پنالیتیمت بود و میانگره های زیرین و پدانکل در رتبه های بعدی قرار گرفتند. رتبه بندی ارقام از لحاظ ذخیره سازی نیز در دو روش فوق متفاوت از یکدیگر بود. تنش خشکی سبب کاهش وزن میانگره ها، محتوای کربوهیدرات های محلول و عملکرد دانه و افزایش کارایی انتقال مجدد گردید. از بین صفات مرتبط با ذخیره سازی، وزن مخصوص ساقه بالاترین همبستگی را با انتقال مجدد نشان داد. همبستگی انتقال مجدد، وزن مخصوص ساقه و محتوای کربوهیدرات های محلول با عملکرد دانه نیز مثبت و معنی دار بود.

Keywords:

ذخیره سازی مواد فتوسنتزی , انتقال مجدد کربن , ذخایر ساقه , تنش خشکی