بررسی صفات کیفی و روابط آنها با عملکرد در لاین های امید بخش برنج ). )Oryza sativa

به منظور بررسی صفات کیفی ۱۰ لاین امید بخش برنج و ۴ رقم هاشمی، کادوس، بهار ۱ و نعمت، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی باچهار تکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور )رشت(، در سال ۱۳۸۷ به اجرا در آمد. لاین های مورد بررسی در این آزمایش، منتج از دورگ گیریواریته نعمت به عنوان والد مادری با تعدادی از والدین محلی خوش کیفیت به عنوان والد متنوع پدری تهیه شده است. صفات کیفی شامل مقدارآمیلوز، درجه حرارت ژلاتینی شدن، تعیین قوام ژل، اندازه و شکل دانه، طویل شدن دانه، عطر بعد از مرحله برداشت و تبدیل برنج، در آزمایشگاهاندازه گیری شدند. طبق نتایج حاصله در تمام صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری بین لاین های امید بخش با ارقام شاهد وجود داشت. لاین۲۲۳ ، کیفیت بالاتری داشت زیرا دارای آمیلوز متوسط) ۲۸ / ۲۲ %(، دمای ژلاتینی شدن متوسط)نمره ۶۳ / ۴( و افزایش دانه خوب بوده و از نظر عطر باهیبرید بهار ۱ اختلاف معنی داری نداشت. بالاترین عملکرد دانه مربوط به لاین ۴۱۵ با عملکرد ۶/ ۷۴ تن در هکتار بدست آمد اما از نظر صفات کیفینسبت به بقیه لاین هایی که عملکرد کمتری داشتند، در وضعیت پایین تری قرار گرفت. لاین های ۱۰۸ و ۲۰۹ از نظر خصوصیات فیزیکی و شیمیاییمشابه و معطر بودند. طبق مقایسات گروهی انجام شده، طویل شدن دانه در رقم محلی)طارم هاشمی( بیشتر از ارقام اصلاح شده بود. همبستگیمثبت و معنی داری نیز بین درصد آمیلوز و درجه حرارت ژلاتینی شدن با میزان عملکرد دانه وجود داشت. اما صفاتی مانند طول دانه بعد از پختو طویل شدن دانه )ری آمدن( همبستگی منفی و معنی داری با عملکرد نشان دادند. در این تحقیق لاین هایی با خصوصیات کیفی بالاتر عملکردپایین تری داشتند.

بررسی صفات کیفی و روابط آنها با عملکرد در لاین های امید بخش برنج ). )Oryza sativa Keywords:

برنج , لاین امید بخش , عملکرد دانه , صفات کیفی