ارائه چارچوب تعاملات نظام انسان- محیط زیست (HES) در مفهوم امنیت آب (منطقه مورد مطالعه: دشت نیشابور)

بحران کم آبی که امروزه سطح کره زمین را فراگرفته، آسیب ها و تهدیدات جدی را برای مردم در سراسر جهان ایجاد نموده است. در این میان، کشور ایران به دلیل قرارگرفتن در کمربند خشک و نیمه خشک و نوسانات بارش، از جمله کشورهای کم آب به شمار می آید که وضعیت آب در اغلب مناطق آن در حالت تنش و بعضا بحران است. ماهیت فراگیر آب و وجود عوامل متعدد انسانی و محیطی تاثیرگذار بر پایاییی آن، تعامل های میان ابعاد انسانی- محیط زیستی را بسیار پیچیده نموده است. لذا بررسی این سیستم های پیچیده محیطی که تحت تاثیر اقدامات انسانی قرار می گیرند، یک چالش بزرگ علمی محسوب می شود. این چالش باید بر شکاف بین علوم طبیعی و علوم اجتماعی غلبه کند و بر مدل سازی در مقیاس های مختلف تسلط داشته باشد. بنابراین، نیاز به ادغام دانش از علوم طبیعی و اجتماعی وجود دارد. در این راستا، هدف از این پژوهش، ارائه چارچوب تعامل های نظام انسان- محیط زیست HES در ارتباط با مفهوم امنیت آب در حوزه آبخیز دشت نیشابور است. نتایج نشان می دهد شناخت سطوح سلسله مراتبی آگاهی محیط زیستی و در نهایت یادگیری و عمل براساس مولفه های کلیدی و تعاملات شناسایی شده توسط چارچوب HES، تجزیه و تحلیل پیچیدگی سیستم را به نحو مطلوبی میسر می سازد.

Keywords:

مدیریت منابع آب , توسعه پایدار , سیستم های پیچیده , خطرات محیط زیستی , خدمات اکوسیستم