ارزیابی برنامه های آموزشی و درسی

نخستین بار در زمینه نوآوری آموزشی بود که ارزیابی برنامه درسی به عنوان دانش سازماندهی شده و توسعه یافته و به عنوان یک زمینه تخصصی ظهور پیدا کرد. نخست در امریکا و در خلال سال های ۱۹۳۰ و در دهه ۵۰ در انگلیس تقاضا و تمایل برای ارزیابی برنامه درسی به سرعت رشد کرد. با توجه به سرمایه گذاری های قابل توجهی که به منظور تدوین برنامه های درسی جدید به دلایلی چون نیازهای در حال تغییر و عدم تناسب با سیستم های آموزشی جدید انجام می گرفت، ارزیابی ماهیت و کیفیت اصلاحات برنامه ریزی شده برنامه درسی را الزامی کرد. با وجود اینکه ارزشیابی در برنامه درسی ریشه در ارزشیابی آموزشی، آزمون و اندازه گیری دارد ولی امروزه از آن به عنوان بخشی از برنامه ریزی درسی یاد می شود. به طور مشخص، ارزشیابی برنامه درسی شکل واحد و شناخته شده ای ندارد؛ به طوری که در بین دو حوزه بسیار پیچیده دانش (ارزشیابی و برنامه درسی) قرار دارد که هر کدام دارای دسته های متفاوت از رویکردها، تعاریف و مدل های متنوع هستند. برای پی بردن به نظرگاه های متنوع در ارزیابی برنامه درسی، به طور کلی، دیدگاه های معرفت شناسی و هستی شناسی وجود دارند که می توانند مبنایی برای بررسی رویکردهای ارزیابی در برنامه درسی و خود برنامه درسی باشند. در این مقاله، سعی می شود از دو دیدگاه به بررسی ارزشیابی در برنامه درسی بپردازیم: دیدگاه اول، برنامه درسی را به عنوان یک محصول ثابت« می نگرد و به دنبال ارائه مجدد آنچه که رایج است، می باشد و از آن به عنوان دیدگاه سنتی نام برده می شود، این رویکرد ریشه در ایدئولوژی تحصلی دارد. رویکرد دوم، و بسیار جدیدتر، که به عنوان »تحول در برنامه درسی« شناخته شده بر اساس پارادایم ساختن گرایی" و دیدگاه پژوهش مشارکتی بنا شده است. این دو پارادایم، در عرصه برنامه درسی و ارزشیابی، دارای تئوری های متفاوتی در مورد ماهیت واقعیت، ماهیت دانش، فرایند دانش و ارزش گذاری دانش هستند که در مورد آنها اتفاق نظر ندارند.

Keywords:

ارزشیابی , برنامه درسی , برنامه آموزشی