مدیریت روان آبها و سیلاب شهری مدیریت جامع کنترل سیلاب شهری

سیلاب در مناطق شهری به دلیل عواملی مانند مهاجرت بی وقفه به شهرها، توسعه بدون برنامه، تغییر آب و هوا و افزایش هزینه های عملیاتی و نگهداری از اولویت های رو به رشد است. در این مقاله نیاز به مدیریت جامع کنترل سیلاب شهری با برنامه ریزی شهری برجسته شده است. سیلاب شهری را باید با داشتن مدل منطقی از هر دو استراتژی ساختاری و غیرساختاری، که با مشارکت کامل همه ذینفعان انتخاب شده است، کاهش داد. مدیریت جامع کنترل سیلاب شهری را به عنوان یک سیستم کامل در نظر گرفته شده و هرگونه اقدام در جهت کاهش خطرات سیل و رواناب شهری بایستی در نقطه ای از شهر تاثیر خود را نشان دهد. در این مقاله سعی خواهد شد ضمن بررسی مشکلات موجود ساختاری در کشور و شهر شیراز پس از وقوع بارانهای موثر و بروز سیل و رواناب شهری به ارائه راهکارهای موثر در این شهر برای مدیریت سیلاب و رواناب شهری پرداخته شود. معمولا پس از وقوع برخی از بارانهای موثر در آبخیز کشور خاصته شیراز ابتدا رواناب سطحی بر روی سطح راههای ارتباطی مشکلاتی را برای عابرین پیاده و تردد وسایل نقلیه به وجود می آورد. در این مقاله باران ۲۰ میلیمتر به بالا مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در بروز سیلاب با تعریف ارائه شده بایستی در نقاط در حال توسعه نظیر شهرک های در حال ایجاد به راهکارهای غیرسازه ای بیشتر توجه کرد ولی در نقاط توسعه یافته و قدیمی شهرها ناگزیر به انجام اقدامات سازه ای و پرهزینه تر پرداخت. راهکارهای کاهش سیلاب شهری عبارتند از افزایش پوشش گیاهی مراتع و کاشت درختان در اطراف شهرک های درحال ایجاد و انجام تحقیقات لازم از انتخاب گونه تا میزان تاثیر آنها بر کاهش میزان حجم و دبی حداکثر سیل و پوشش زمین توسط مواد بدون تاثیرات منفی بر محیط زیست نظیر(Hydroseeding) استفاده از بذر پاشی آبی، احداث سد و یا دریاچه های ذخیره سیلاب در بالا دست شهر به منظور ذخیره سیلاب اضافه بر ظرفیت کانال زهکش های شهری، شناخت گره های موجود در مسیر سیلاب در درون کانال رودخانه اصلی تخلیه کننده، ایجاد یک کمیته مدیریت سیلاب و رواناب شهری در شورای شهر یا شهرداری با ترکیب خاص سبب خواهد شد تا در بخش آموزش، اطلاع رسانی و مدیریت نرم افزاری سیلابها نقش ایفا نماید. یکی از وظایف اصلی این کمیته اطلاع رسانی دقیق از طریق رسانه های ارتباط جمعی، نمایندگان مجلس و آژانسهای مسکن در عدم ساخت تاسیسات در حریم یا کریدور طبیعی رودخانه است تا در آینده مشکلات خاصی را برای سازمانهای دولتی نظیر شهرداری ایجاد نکند. در این مقاله با در نظر گرفتن آبخیز شهری شیراز به عنوان یک سیستم کامل سعی خواهد شد تا با ارائه راهکارهای کلاسیک و نوین که برخی از آنها نزد مدیران شهری معرفی نشده و یا آشنایی کافی با آنها وجود ندارد سعی در رفع مشکلات سیلاب و زهکشی شهری نمود.