برنامه ریزی استراتژیک پایداری محیط زیست خلیج فارس همگام با توسعه شهری-صنعتی: رویکرد مدل سازی ترکیبی

خلیج فارس به عنوان سومین خلیج بزرگ جهان یکی از مناطق بسیار مهم جهان است که ارزش های اکوسیستمی، ژئوپولیتیکی و ژئواکونومیکی بسیار زیادی دارد، لذا توجه به محیط زیست آن و تلاش برای پایداری این اکوسیستم بسیار مهم است. تهدیدات متعددی بر این اکوسیستم وارد می آید که بسیاری از آنها به واسطه توسعه ناپایدار مناطق ساحلی حاشیه خلیج فارس می باشد که منجر به تغییرات اساسی در اکوسیستم آن می شود. بدین منظور نیاز است تا این فشارهای ناشی از توسعه نامتوازن کاهش یابد و برنامه های توسعه ای بیشتر به سمت توسعه پایدار حرکت کند. به دلیل وابستگی اقتصادی و اجتماعی ساکنین سواحل حاشیه خلیج فارس به خدمات اکوسیستمی آن از جمله ماهیگیری، حفط سلامت مردم به میزان زیادی وابسته به تامین سلامت دریا می باشد. یکی از تهدیدات وارده بر اکوسیستم خلیج فارس دفع فاضلاب شهری و پساب صنعتی ناشی از فعالیت اب شیرین کن ها به خلیج فارس می باشد. استقرار بیش از حد آب شیرین کن ها به منظور تامین نیاز ابی صنایع که در حال رشد می باشد باعث ایجاد مخاطرات محیط زیستی گردیده است. با توجه به برنامه توسعه صنعتی در استان هرمزگان، نیاز آب صنایع استان در افق ۱۴۲۰ به ۱۲۹/۳ میلیون متر مکعب می رسد که برای تامین پایدار این نیاز بدون اعمال فشار بر محیط زیست خلیج فارس و تهدید تنوع زیستی به واسطه استقرار بیش از حد تاسیسات آب شیرین کن، باید راهکارهای مناسب تدوین و اجرایی گردند. در این راستا، این پژوهش با استفاده از رویکرد مدل سازی ترکیبی با استفاده از روش ترکیبی سوات و مدل سازی ساختاری تفسیری به دنبال بررسی و برنامه ریزی استراتژیک تامین پایدار منابع آبی برای توسعه صنعتی با در نظر گرفتن پایداری اکوسیستم خلیج فارس می پردازد. بر اساس نتایج پژوهش، یکی از مهم ترین اولویتها، آگاهی افزایی اجتماعی درباره اثرات ناشی از توسعه نامتناسب بر محیط زیست خلیج فارس می باشد. در کنار این رویکرد ایجاد جذابیت دولت برای صنایع سرمایه گذار در بخش تصفیه فاضلاب به منظور کاهش هزینه آب تمام شده برای صنایع و جذابیت اقتصادی محصول برای آن ها قرار دارد. همچنین ایجاد مشوق برای شرکت هایی که از آب تصفیه شده استفاده می کنند یکی دیگر از راهکارهای پایداری سیستم معرفی می گردد. این راهکارها بیشترین تاثیر را بر روی استراتژی های وابسته که از آنها به عنوان هدف سیستم یاد شده است و به کاهش ورود فاضلاب شهری به دریا و استفاده از این پساب ها در جهت تامین منابع آبی صنایع و کاهش تعداد آب شیرین کن ها که پایداری محیط زیست خلیج فارس را به همراه دارد اشاره می کند.

Keywords:

توسعه پایدار , تامین آب , تصفیه فاضلاب , مدل سازی ساختاری تفسیری , سوات