اثر مصرف سوپر جاذب هیدروژل آکوازورب بر کاهش اثر تنش خشکی، عملکرد دانه و کارایی مصرف آب ماش (Vigna radiate L.)

آب در بسیاری از نقاط جهان به‎ویژه در مناطق خشک و نیمهخشک یک منبع مهم اقتصادی محسوب می شود. افزایش دور (فواصل) آبیاری و استفاده از ترکیبات سوپرجاذب دو راهکار اساسی برای صرفه جویی و استفاده بهینه از آب می­باشند. به منظور بررسی اثر مصرف سوپر جاذب آکوازورب بر کاهش اثر تنش خشکی و رشد و کارایی مصرف آب ماش، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو مکان (خرم آباد و کوهدشت استان لرستان) انجام شد. کرتهای اصلی شامل دور آبیاری در سه سطح (۵، ۱۰ و ۱۵ روز) و کرتهای فرعی شامل مقادیر هیدروژولهای سوپرجاذب آکوازورب در چهار سطح (صفر؛ شاهد، ۱۰۰، ۲۰۰ و ۳۰۰  کیلوگرم در هکتار) بودند. نتایج نشان داد که به طور میانگین در کلیه تیمارهای دورآبیاری و در هر دو مکان بیشترین عملکرد دانه (۱۹۱۸ کیلوگرم در هکتار) در سطح ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب و کمترین مقدار (۱۲۳۲ کیلوگرم در هکتار) نیز در سطح شاهد به دست آمد. بیشترین مقدار زیست توده (۸۵۳۰ کیلوگرم در هکتار) و کارایی مصرف آب (۱۲/۱ کیلوگرم دانه بر متر مکعب آب آبیاری) مربوط به مصرف ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب بود. بیشترین میزان پرولین (۵۶/۰ میلی‎گرم در گرم ماده خشک) در برهمکنش تیمار ۱۵ روز دور آبیاری و عدم مصرف سوپر جاذب (شاهد) بدست آمد. همچنین کمترین میزان پرولین (۱۷/۰ میلی‎گرم در گرم ماده خشک) در تیمار ۵ روز دور آبیاری و مصرف  ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب حاصل شد.  نتایج این آزمایش نشان داد که تیمار ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب مقدار مناسبی (بهینه) بوده و باعث تعدیل اثر سوء خشکی و در نتیجه بهبود رشد و صفات زراعی گیاه ماش می­شود. مصرف بیشتر از مقدار بهینه، علاوه بر افزایش هزینه تولید، باعث کاهش کارایی مصرف و سایر صفات زراعی گیاه ماش شد.

Keywords:

Biomass , Leaf area index , Mung bean , Proline content and Water stress , پرولین , تنش آبی , زیست توده , شاخص سطح برگ و ماش