اثر اسموپرایمینگ عناصر ریزمغذی و مدت زمان پرایمینگ بر خصوصیات جوانه زنی زیره سبز (Cuminum cyminum L.)

با توسعه سریع داروهای شیمیایی در سالهای اخیر، استفاده از گیاهان دارویی تا اندازه زیادی منسوخ شده بود ولی به علت بروز عوارض نامطلوب و جانبی ترکیبات شیمیایی و عدم سازگاری آنها با طبیعت انسان، توجه دانشمندان به تحقیق در مورد گیاه درمانی و مواد موثره موجود در گیاهان دارویی معطوف گردید. زیره سبز با نام علمی (Cuminum cyminum L.) گیاهی یک ساله از خانواده جعفری است . اسموپرایمینگ با مواد مغذی از روشهای مناسب جهت بهبود جوانه زنی بذر می باشد. وجود عناصر ریزمغذی یکی از عواملی است که ممکن است کارایی بذرها را تحت تاثیر قرار دهد. این آزمایش در سال ۱۳۹۹ در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی مجتمع آموزش عالی گناباد به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل عناصر ریزمغذی مختلف (آهن ، روی ، بور و شاهد (عدم استفاده از عنصر ریزمغذی )) و زمانهای مختلف اسموپرایمینگ (۶، ۱۲ و ۲۴ ساعت ) بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد مدت زمان پرایمینگ تاثیر معنی داری بر صفت درصد جوانه زنی داشت . به طوریکه با افزایش زمان پرایمینگ از ۶ ساعت به ۲۴ ساعت درصد جوانه زنی به میزان ۷۳/۵۴ درصد افزایش یافت . بیشترین درصد جوانه زنی در این آزمایش تحت تاثیر تیمار اسموپرایمینگ با عنصر روی به مدت ۲۴ ساعت (۶۶/۸۶ درصد) و کمترین آن در تیمار بور به مدت ۶ ساعت ( ۶۶/۶ درصد) مشاهده شد. بهترین مدت زمان پرایمینگ بذور با عنصر ریزمغذی آهن ۱۲ ساعت بود که نسبت به مدت زمان پرایمینگ ۶ و ۲۴ ساعت به ترتیب باعث افزایش ۹۹/۵۶ و ۹۹/۳ درصدی صفت درصد جوانه زنی شد. بهترین مدت زمان پرایمینگ بذور زیره سبز با عنصر بور ۲۴ ساعت بود که باعث شد بذور زیره سبز ۶۶/۷۶ درصد جوانه زنی داشته باشند. صفت سرعت جوانه زنی تحت تاثیر زمان پرایمینگ قرار گرفت . بیشترین سرعت جوانه زنی درتیمار ۲۴ ساعت پرایمینگ به میزان ۸۴/۱ بذر در روز و کمترین آن در ۶ ساعت پرایمینگ به مقدار ۵۶/۰ بذر در روز مشاهده شد. سرعت جوانی زنی در کلیه تیمارهای عناصر غذایی به طور معنی داری در مدت زمان پرایمینگ ۲۴ ساعت نسبت به مدت زمان ۶ ساعت پرایمینگ متفاوت بود. به طوریکه ۲۴ ساعت پرایمینگ با عناصر آهن ، روی و بور به ترتیب باعث افزایش ۵۹/۶۹، ۴۷/۶۸ و ۰۹/۸۳ درصدی سرعت جوانه زنی در بذور زیره سبز نسبت به مدت زمان پرایمینگ ۶ ساعت شد. بیشترین میانگین زمان جوانه زنی در تیمار عدم کاربرد عناصر ریزمغذی و مدت زمان ۱۲ ساعت پرایمینگ (۵۷/۳ روز) و کمترین آن در پرایمینگ بذور با عنصر بور به مدت ۶ ساعت (۰۹۹/۰) بود.

Keywords:

آهن , بور , روز تا ۵۰ درصد جوانه زنی , روی , سرعت جوانه زنی , گیاه دارویی