باکتری های محرک رشد گیاه و کاربرد آنها در کشاورزی

با توجه به نقش و اهمیت باکتری های محرک رشد گیاه در تغذیه و سلامت گیاه، بویژه در تولید محصولات سالم و ارگانیک، شناخت ویژگی ها و مکانیسم های تاثیر آنها بر گیاه، و نیز چالش های کاربرد آنها در شرایط مزرعه، در مدیریت استفاده از آنها ضرورت دارد.ریزوسفر بعنوان لایه نازک (یک تا دو میلی متر ضخامت) خاک اطراف ریشه های گیاه که تحت تاثیر سیستم ریشه ای گیاه قرار دارد، تعریف می­شود. باکتری­های موجود در این لایه که از لحاظ تعداد و تنوع تحت تاثیر ریشه گیاه می باشد، باکتری­های ریزوسفری نام دارند. باکتری­های ریزوسفری به لحاظ نوع تاثیری که بر گیاه می توانند داشته باشند، مفید، مضر یا بی اثر هستند. به باکتری­های ریزوسفری مفید و غیرهمزیست که قادرند با یک یا چند مکانیسم خاص بطور مستقیم یا غیر مستقیم رشدگیاه را افزایش دهند باکتری­های ریزوسفری محرک رشد گیاه (PGPR) می­گویند. تولید هورمون­های گیاهی (اکسین، جیبرلین...)، انحلال ترکیبات فسفر، تثبیت نیتروژن، تولید سیدروفور، اکسایش ترکیبات گوگرد، تولیدآنزیم ACC-Deaminase از جمله مکانیسم­های مستقیم و تولید آنتی بیوتیک ها، آنزیم­های تخریب کننده دیواره سلولی پاتوژن ( کیتیناز، ...)، افزایش مقاومت سیستمیک گیاه، تولید سیانیدهیدروژن، ایجاد رقابت با پاتوژن­ها، تولید ترکیبات فرار، تولید سیدروفور از مکانیسم­های غیرمستقیم تاثیر این باکتری­ها بر گیاهان می باشد. در این نوشتار پس از شرح مکانیسم­های مستقیم و غیر مستقیمی که توسط این باکتری­ها صورت می گیرد، اثرات کاربردهای باکتری­های محرک رشد گیاه بر گیاهان و نیز عوامل مهم تعیین کننده نتایج کاربرد باکتری­های ریزوسفری محرک رشد گیاه بررسی شده و در پایان ملاحظاتی که در کاربرد این باکتری­ها و مسایل بازار رسانی آنها باید مدنظر قرار گیرند، بحث و بررسی شده است.

باکتری های محرک رشد گیاه و کاربرد آنها در کشاورزی Keywords:

ریزوسفر , کود زیستی , فیتوهورمون , سیدروفور , آنزیم , پلی ساکارید برون سلولی