تاثیر عوامل دموگرافیک و اختلالات شخصیت بر بازگشت و عود مجدد سوءمصرف مواد

یکی از موانع جدی در زمینهی پیشگیری و درمان اختلالات سوءمصرف مواد، نرخ بالای عود و بازگشت مجدد مصرف مواد مخدر است. مطالعات مختلف نشان دادهاند که حالات هیجانی منفی، ویژگیهای شخصیتی و برخی از اختلالات شخصیتی (بویژه، مرزی و ضداجتماعی)، از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر عود سوءمصرف مواد است. هدف پژوهش حاضر نیز بررسی تاثیرات عوامل موثر بر بازگشت و عود مجدد سوءمصرف مواد می باشد. ابزارهای پژوهش پرسشنامههای اطلاعات دموگرافیک، افسردگی بک (BDI‐II) و نسخه سوم پرسشنامه چند محوری بالینی میلون MCMI‐III بودند. بدین منظور، 48 نفر از درمانجویانی که دچار عود سوءمصرف مواد شده بودند، با 48 درمانجویی که در طول یک سال گذشته دچار عود و بازگشت نشده بودند، از لحاظ متغیرهای دموگرافیک، میزان افسردگی و اختلالات شخصیتی، مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که میزان افسردگی در بین درمانجویانی که دچار عود سوءمصرف مواد شده بودند، در قیاس با گروه کنترل بالاتر بود. همچنین این دو گروه در مقیاسهای مرزی، ضداجتماعی، اسکیزوئید، اجتنابی و اسکیزوتایپال تفاوت معناداری با یکدیگر داشتند. بر اساس پژوهش حاضر میتوان این طور نتیجهگیری کرد که به منظور پیشگیری از عود سوءمصرف مواد، بایستی درمانجویانی که در معرض خطر عود سوءمصرف قرار دارند، به ویژه کسانی که میزان بالای افسردگی و یا وجود برخی از اختلالات شخصیتی خاص (بویژه، مرزی) در آنها تشخیص داده شده است، در زمینهی تکنیک- های مدیریت خویشتن و نحوهی مقابله با عوامل خطرساز عود سوءمصرف مواد، مورد آموزش قرار بگیرند.

Keywords:

سوءمصرف مواد , عود , اختلال شخصیت , افسردگی