پیش بینی اثرات گردشگری در وضعیت منابع طبیعی زاگرس

گردشگری از مهمترین ظرفیت های هر منطقه محسوب می شود که می تواند به توسعه پایدار منابع کمک نماید. بخش زیادی از ظرفیت های گردشگری، در حوزه منابع طبیعی و با مفهوم اکوتوریسم شناخته می شود. آنچه که در ارتباط گردشگری و منابع طبیعی دارای اهمیت بسیاری است ، نوع رابطه و اثرات گردشگری در حفاظت از منابع طبیعی است . منابع طبیعی زاگرس با توجه به تنوع و ویژگی های بکر با گسترش صنعت گردشگری، تحت تاثیر پیامدها و اثرات زیادی است که در دهه گذشته این روند تشدید شده است . بنابراین ضرورت می رود که بحث صنعت گردشگری در منطقه زاگرس و ارتباط آن با منابع طبیعی بررسی شود. در این تحقیق هدف آن است که اثرات گردشگری در وضعیت منابع طبیعی زاگرس پیش بینی و در ادامه نیز راهکارهای مناسب ارائه شود. روش تحقیق توصیفی -تحلیلی و مبتنی بر گردآوری داده های پیمایشی است . جامعه آماری تحقیق را کارشناسان مرتبط در حوزه منابع طبیعی و گردشگری تشکیل داده اند. در ابتدا ۱۲ نفر از طریق روش مصاحبه مطالعه شد و سپس نتایج به دست آمده از روش مصاحبه در قالب پرسش نامه توسط ۶۵ نفر از کارشناسان ارزیابی شد. روایی و پایایی پرسش نامه تایید و تحلیل ها به روش آماری انجام شد. نتیجه مطالعه کیفی نشان داد که ۱۵ اثر مثبت و ۱۶ اثر منفی توسعه گردشگری در وضعیت منابع طبیعی زاگرس قابل پیش بینی است . تحلیل عاملی نیز تایید نمود که مهمترین اثرات مثبت شامل بهبود آگاهی و احساس مسئولیت به منابع طبیعی ، مشارکت مردم و الگوهای جدید حفظ طبیعت ، بهبود مدیریت و حفاظت و توسعه گردشگری سبز و مهمترین اثرات منفی نیز شامل افزایش مخاطرات و تخریب اکوسیستم ، انقراض گونه های جانوری و گیاهی ، تخریب اراضی ، پوشش گیاهی بکر و چشم انداز ها می باشد. جهت برون رفت از چالش ها و اثرات منفی پیش بینی شده، چهار راهبرد شامل برنامه ریزی، نظارت و بکارگیری الگوی مناسب ، اطلاع رسانی و آموزش مردم نسبت به طبیعت ، بهره برداری از جامعه گردشگر و مشارکت و حساس نمودن مردم نسبت به اهمیت طبیعت پیشنهاد می شود. تحلیل همبستگی پیرسون نشاندهنده وجود رابطه مستقیم و معنادار در سطح کمتر از ۰۵/۰بین اثرات مثبت و منفی گردشگری با ضریب ۷۵۷/۰ بوده که تایید می نماید با تاکید روی اثرات مثبت می تواند اثرات منفی گردشگری در منابع طبیعی را کاهش داد.

Keywords:

گردشگری , منابع طبیعی , حفاظت و پایداری , زاگرس.