مبادی خلاقیت در فلسفه ، عرفان و روانشناسی

خلاقیت و مبادی آن یکی از مباحثی است که قدمت آن به فلسفه افلاطون بازمی گردد. کانت نیز به بحث نبوغ و خلاقیت می پردازد و آنرا از مباحث متافیزیک جدا می کند. در فلسفه اسلامی نیز بحث خلاقیت مطرح می گردد و بحث کارکردهای تخیل ، نحوه تعقل و ارتباط آن با عقل فعال و مبادی خارج از نفس در حکمت متعالیه جستجو می شود. در عرفان نیز بحث خلاقیت با اشراق و ارتباط آن با اسمای الهی مطرح می شود. در روانشناسی خلاقیت با بحث استعداد و اقسام هوش بازشناسی می گردد و مراحل ایده پردازی و نحوه پرورش تخیل برای خلاقیت بیشتر مطرح می گردد. بنابراین مسااله این تحقیق ، ارزیابی تطبیقی سه رویکرد فلسفی ، عرفانی و روانشناسی در بحث مبادی خلاقیت با روش توصیفی -تحلیلی است . یافته ها: مطابق این پژوهش ، در فلسفه افلاطون و فلسفه فارابی و حکمت متعالیه بحث اشراق مطرح است و عامل نبوغ و نوآوری را قدرت تخیل و تعقل ، جبرئیل ، خداوند و شیطان می داند. در عرفان ابن عربی ، ارتباط مبادی تخیل با اسمای الهی مطرح شد. در روانشناسی مراحل ایده پردازی و روشهای پرورش خلاقیت مطرح است که در این مجال به نظرات لاماس و اسکامپر پرداخته شد.

Keywords:

خلاقیت , الهام , تخیل .