بررسی و مقایسه ابعاد مهارت خودمختاری در بین دانش آموزان با اختلال بینایی و بدون اختلال مقطع راهنمایی

پرورش استقلال و خودمختاری در دانش آموزان دارای معلولیت جنبه مهمی از انتقال موفق آنان از مدرسه به زندگی بزرگسالی محسوب میگردد . برای محقق شدن این امر، آگاهی، شناخت و ایجاد فرصت های مناسب برای پرورش این مهارت از سوی معلمان، والدین و مسولاندارای اهمیت فراوان می باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی و مقایسه ابعاد مهارت خودمختاری در بین دانشآموزان با اختلال بینایی و بدون اختلال مقطع راهنمایی میباشد. در راستای هدف فوق، تعداد۱۲۰ نفر دانش آموز (دختر-پسر) مقطعراهنمایی از گروه با اختلال بینایی به کمک روش نمونه گیری تصادفی ساده و در گروه بدون اختلال بصورت تصادفی خوشه ای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. برای ارزیابی مهارت خودمختاری این افراد از پرسشنامه خودمختاری نوجوانان((AAQ، نوم و همکاران (۲۰۰۱) استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه، آزمون تحلیل واریانس دوطرفهو آزمون تحلیل واریانس طرح های تکراری استفاده شد. نتایج حاکی از آن بود که افراد بدون اختلال در خودمختاری و بعدهای سه گانه آن ( نگرشی، هیجانی و عملکردی) نسبت به افراد دارای اختلال بینایی دارای توانمندی بالاتری هستند. نتایج دیگر نشان داد کهپسران در مقایسه با دختران در خودمختاری و بعدهای خودمختاری نگرشی و عملکردی نمره بالاتری را کسب کردند، و تعامل بینگروه و جنسیت بر خودمختاری عملکردی معنی دار بود به نحوی که پسران بدون اختلال از خودمختاری عملکردی بالاتری برخورداربودند. مقایسه دانش آموزان در ابعاد سه گانه به وسیله نتایج تحلیل واریانس طرح های تکراری نشان داد که دانش آموزان عادی دربعد خودمختاری هیجانی بالاترین نمره را کسب نمودند. نتایج تحلیل در گروه افراد دارای اختلال بینایی تفاوتی را بین ابعاد خودمختاری در این افراد نشان نداد.

Keywords:

خودمختاری , اختلال بینایی , جنسیت , دانش آموزان مقطع راهنمایی