درآمدی بر عدالت تفویضیبا نگاهی به ظرفیتهای حقوق کیفری ایران

در تمام نظامهای حقوق کیفری در دنیا همواره رسیدن به بهترین روشهای پیشگیری و مجازات مراد و مقصود است در اینراستا، عدالت تفویضی، از چالش برانگیزترین کانونهای مطالعه بین رشته ای میان آموزههای فقه جزایی با مدرنیسم علمی درحوزه دانش حقوق است. راهبردهای سیاست جنایی غرب در واکنش جزایی به بزه، بسیار موقتی بوده، درحالیکه گفتمان غربیعدالت ترمیمی رهاورد چاره جویی برای مهار بحرانهایی همچون افزایش جمعیت کیفری زندانها و نارضایتی مردم از چیرگیهدف سزادهی بر منطق حاکم بر نظامهای قضایی و پلیسی دولتهای غربی است، اما محوریت گفتمان اسلامی عدالتترمیمی بر پایه اصول و تاسیسات متنوعی، ازجمله ترغیب به بزهپوشی، عفو در تعزیرات حق اللهی و حق الناسی، در حد اصلاحذاتالبین، حکمیت، شفاعت، ماهیت جبرانی دیه، قاعده لایبطل، قاعده جب توبه و ... حاکی از توانمندی سیاست جنایی اسلامیدر اجرای عدالت ترمیمی بدون نواقصی است که سیاست جنایی غربی همچنان پس از چهار دهه از تولد این نظریه جرمشناسی با آن روبه روست. این نوشتار پس از تبیین کوتاه نظریه عدالت ترمیمی در قلمرو دانش جرمشناسی، اهم منابع وحیانیو روایی مولد نهادهای ارفاقی فقه کیفری اسلام را نقل میکند و از دیگر سو، تحلیل میکند که منابع اسلامی بومی چهرهیافتهایی برای برون رفت گفتمان غربی عدالت ترمیمی از چالشهای فرارو به دست میدهند.

Keywords:

سیاستهای کیفری , عدالت تفویضی , فقه اسلامی , فتاوی معتبر مجازات , جرم.