تحلیل مولفه های غنایی در پنج گنج نظامی

ادبیات غنایی، اشعار و متونی است که احساسات، عواطف شخصی، حالات عاشقانه و امید و آرزویی را با زبانی نرم و لطیفبیان می کند. در ادبیات فارسی، مولفه های غنایی با مفاهیمی همچون: توحید، ستایش، نیایش، دعا، نعت، عشق، عرفان، شادی،غم، مدح، هجو، مرثیه، سوگند نامه، ساقی نامه، فراق نامه، شکایت نامه، ده نامه نویسی، شادی نامه نویسی، عروسی نامه نویسی،طنز، معما مناظره، خمریه، حبسیه، شکوائیه، تمثیل، وصف شراب، اغتنام فرصت و توصیف مناظر زیبای طبیعت، بهار، پاییز،شب، صبح و نظایر آن است. در منظومه های نظامی، مولفه های گوناگون ادبیات غنایی در قالب تعبیرات بدیع و تازه گستردهاست و هر کدام از این آثار خود در بر دارنده یک یا چند گونه از این مضامین مخیل و تصویرهای دلنشین است. ستایش،نیایش، دعا، عشق، عرفان و ... نیز به عنوان برخی از مولفه های اصلی ادبیات غنایی در خمسه نظامی از اعتبار والایی بر خورداراست، نگرش وی به این مقوله ها و همچنین شیوه ارائه مولفه ها غنایی در داستان های عاشقانه از زبان او نگرشی خاص و منحصربه فرد است. بررسی ویژگی های ادبیات غنایی، به عنوان یکی از اصلی ترین شاخه های ادب فارسی و کاویدن آنها در پنج گنجنظامی نشان خواهد داد،که این شاعر توانا و چیره دست چگونه و تا چه اندازه توانسته اند، حق این نوع ادبی (غنایی) را به خوبیادا کنند، در این پژوهش به بیان محوری ترین ویژگی های ادبیات غنایی در آثار نظامی می پردازیم.

Keywords:

نظامی , منظومه های پنج گنج , ادبیات غنایی , مولفه های غنایی