بازتاب اندیشه ثنویت در آثار فرق پژوهان و متکلمان مسلمان تا قرن هشتم هجری

ثنویت در اصطلاح به معنی اعتقاد به وجود دو اصل یا جوهر در پیدایش جهان است و علت پیدایش ثنویت تبیین مسئله شر در جهان است و در پاسخ به این سوال مهم است که چگونه خداوندی که مظهر خیر محض است، شر را آفریده است. فرق پژوهان و متکلمان مسلمان، قائلان به وجود دو اصل در پیدایش جهان را با عناویی چون "ثنویه"، "اصحاب االثنین" و "اصحاب التثنیه" خطاب نموده اند و در رد این عقیده آنها نیز آثار گوناگونی را به رشته تحریر درآورده اند. هرچند که درخصوص توحیدی دانستن عقاید مزداییان و ثنوی دانستن عقاید مانویان و گنوسیان، بحث های بسیاری درگرفته است و در این میان، فرقه معتزله به دلیل تاکید بر عقل- گرایی، نماینده اسلام در مواجهه با دیدگاه های عقلی ثنویه به شمار می رود و تاثیرات ثنویه بر عقاید برخی از بزرگان این فرقه نیز محل تامل است.

Keywords:

ثنویت , مزدایی , مانی , مجوس , معتزله