ارایه رویکردی جدید در برنامه ریزی شهری در ساماندهی و توانمندسازی حاشیه نشین

پیامد گسترش شهرنشینی سریع در ایران، پیدایش شهرهای بزرگ و ایجاد محله های حاشیه نشین با بافت نابسامان ومسکن نابهنجار است که ساکنان آن معمولا مهاجران روستایی یا قشرهای کم درآمد شهری هستند که به مشاغل کاذبو حاشیه ای می پردازند. حاشیه نشینی فضایی، مولود حاشیه نشینی اقتصادی اجتماعی آن بخش از جمعیت است کهساکن این محله ها می باشند. آنها از مشارکت اجتماعی و تعلق شهروندی پایینی برخوردارند و از خدمات ارائه شده دراین محلات به هیچ وجه راضی نیستند. با توجه به گسترش فقر و بیکاری حاشیه نشینان بیشتر در معرض آسیب هایاجتماعی اند، آنان مسائل و مشکلات زیادی دارند که لازم است مسئولان در رفع و حل این مشکلات اقدامات جدینمایند و به خواسته ها و نیازهای ساکنان این مناطق، به عنوان شهروند توجه نمایند. زیرا، فقر فرهنگی و مشکلات مالیساکنان این مناطق و در حاشیه بودن آنها از یک سو و دیدن زندگی شهرنشینانی که از امکانات زندگی امروزی بهره مندهستند از سوی دیگر، سبب ایجاد نارضایتی عمیق در بین این بخش از قشرهای جامعه می شود و این امر گاه می تواندهمچون بشکه باروت برای ایجاد آشوبهای اجتماعی عمل کند. زیرا تداوم فقر و فلاکت بینوایان بدون واکنش سیاسینخواهد بود و خشونت های جنایت آمیز را افزایش می دهد. خلاصه کلام اینکه حاشیه نشینی یک بیماری است کهنشان دهنده عدم سلامت ساختارهای اقتصادی و اجتماعی می باشد. برای مقابله با آن قطعا باید بلادرنگ با رشد آن مقابلهکرد و سپس به اصلاح ساختارهای داخلی آن پرداخت. توانمند سازی و بهسازی بهترین راهکار در این مناطق به شمارمی رود. البته توانمند سازی باید توسط سازمان های مردم نهاد غیر دولتی در این مناطق پیگیری شوند، چون بی اعتمادیبه سیستم دولتی را نمی توان یک شبه اصلاح کرد. در کنار آن باید به رفع علل حاشیه نشینی هم پرداخت نگاه تمرکزگرای سیستم دولتی باعث شده در طول سالهای متمادی بیشتر امکانات مادی و اقتصادی کشوری به شهرهای بزرگ ومراکز استان ها (قطب های رشد) تخصیص یابد که تبع آن مهاجرت گسترده روستائیان است، آنان به هر قیمتی خود را بهشهر می رسانند تا رفاهی که به ناحق از آنان گرفته شده را بدست آورند ولی در چنبره مشکلات شهری جذب در ساختارشهر را مشکل می یابند و به حاشیه شهر پناه می برند و خود و نسل بعد خود را به نفرین حاشیه نشینی مبتلا می کنند.

Keywords:

رویکردی نوین , برنامه ریزی شهری , حاشیه نشین