بررسی نقش سامانه بازارگاه نهاده های کشاورزی در توزیع بهینه کنجاله سویا

اهمیت اثرگذاری نوسان قیمت و تامین به موقع نهاده های دام و طیور بر قیمت محصولات پروتئینی به دلیل جایگاه مهم آنها در سبدکالای خانوار موجب ایجاد بسترهای لازم برای رصد و پایش نهاده ها در کشور شده است. این پژوهش با هدف بررسی نظام توزیع کنجالهسویا در چارچوب سامانه بازارگاه نهاده های کشاورزی اثرگذاری سیاست های دولت در تثبیت قیمت کنجاله و گوشت مرغ را مورد مطالعهقرار میدهد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که بعد از اجرای نظارت بر توزیع کنجاله توسط دولت و اجرای سامانه بازارگاه در سال ۹۸ ،قیمت کنجاله در بازار آزاد روند کاهشی داشته و قیمت هر کیلوگرم گوشت مرغ در ۴ ماهه پایانی سال کمتر از قیمت مصوب بوده است. امابا اعمال سیاست محدودیت ثبت سفارش کنجاله و بیشتر شدن مشکلات تخصیص و تامین ارز، مجموع واردات کنجاله سویا و کنجالهاستحصالی در سال ۹۹ نسبت به سال قبل حدود ۴۰ درصد کاهش یافت که به منظور تعدیل اثرگذاری شوک ناشی از کاهش عرضه یکنجاله توسط بخش خصوصی، شرکت پشتیبانی امور دام اقدام به عرضه کنجاله در سامانه نمود. اما همچنان قیمت کنجاله در بازار آزاد ازابتدای سال ۹۹ به صورت فزاینده افزایش یافت و به بیش از سه برابر قیمت مصوب رسید. به طور مسلم در شرایطی که میزان عرضه وتقاضا در تعادل نباشند نظام توزیع با اختلال در عملکرد مواجه میشود. نتایج نشان داد در صورتی که شرایط مطلوب برای تامین نهاده ازجمله تخصیص و تامین به موقع ارز فراهم باشد، سامانه بازارگاه بستر خوبی را برای جلوگیری از واسطه گری در معاملات، تسهیل در عرضهو فروش نهاده با رعایت قیمت مصوب و شفاف سازی عملکرد ذینفعان ایجاد می کند. پیشنهاد می شود با ایجاد یک بانک اطلاعاتی هوشمندبین وزراتخانه ها و سازمان های مرتبط، بانک مرکزی و گمرک بتوان نظارت قابل قبولی بر توزیع بهینه نهاده و بالاتر بردن عملکرد سامانهبازارگاه داشت.

Keywords:

سامانه بازارگاه , کنجاله سویا , توزیع بهینه , واردات , قیمت