مطالعه آلودگی و تعیین منشأ احتمالی هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (PAHs) سرطان زا و غیرسرطان زا در آب سطحی و پساب در شعاع 60 کیلومتری مرکز شهر اصفهان

دسترسی به آب تمیز همواره یکی از اصلی ترین نیازهای اولیه بشر بوده است. در چند دهه اخیر با توجه به افزایش جمعیت شهر ها، مطالعه آلودگی آبهای مناطق شهری اهمیت ویژه ای یافته است. هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (PAHs)، یکی از اصلی ترین ترکیبهای آلی آلاینده آب هستند. در این مطالعه برای بررسی آلودگی آبهای سطحی و پساب به PAH، تعداد 12 نمونه آب و پساب در شعاع 60 کیلومتری از مرکز شهر اصفهان، برداشت شد. بالاترین غلظت مجموع PAH ها در نمونه پساب تصفیه خانه فاضلاب زرین شهر دیده شد که دارای غلظت 1/32 میکروگرم بر لیتر می باشد. منابع احتمالی ترکیبات PAH در نمونه ها نیز با استفاده از نسبتهای ایزومری مختلف تعیین شد. PAH اکثر نمونه ها منشأ سوختی (Pyrolytic) دارد و از سوختن ناقص ترکیبات نفتی ایجاد شده است. بر اساس رده بندی آژانس بین المللی تحقیقات سرطان، ترکیبات PAH به دو دسته سرطان زا و غیر سرطان زا تقسیم می شوند. با توجه به انحلال پذیری بسیار پایین تر PAH های سرطان زا در آب نمونه های برداشت شده از منطقه مطالعاتی غلظت ترکیبات سرطان زا نسبت به غیر سرطان زا در اکثر نمونه ها بالا است. گر چه بر اساس استانداردهای WHO ،EPA و استاندارد ملی ایران، غلظت Benzo[a]pyrene در تمام نمونه ها پایین تر از حد مجاز است، اما بر اساس استاندارد EU غلظت این ترکیب در تمام نمونه ها بیش از حد مجاز است.

Keywords:

آلودگی آب , هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (PAH) , سرطان , اصفهان