اکباتان، اولین رقم چغندرقند ایرانی مقاوم به ریزوکتونیا و متحمل به ریزومانیا

استفاده از ارقام مقاوم بهترین روش کاهش خسارت بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه و ریزومانیا در چغندرقند می باشد. به منظور تهیه رقم مقاوم، در سال ۱۳۸۲ ژنوتیپ های چغندرقند در شرایط آلودگی مصنوعی به ریزوکتونیا ارزیابی و یکی از گرده افشان ها به عنوان مقاوم ترین توده به ریزوکتونیا (SB۱۹) انتخاب شد. در سال ۱۳۸۳ از ریشه های سالم این توده لاین های خودگشن و در سال ۱۳۸۴ بذر هیبرید تهیه شد. هیبریدهای انتخابی طی دو سال و در مناطق مختلف مورد مقایسه عملکرد قرار گرفتند وهمزمان مقاومت لاین های گرده افشان در میکروپلات های ایستگاه همدان مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین عملکرد شکر هیبریدی که والد پدری آن سپس به عنوان والد پدری رقم اکباتان انتخاب شد ۱۰/۲ تن در هکتار و شاخص بیماری والد پدری آن ۲/۱۶ بود. در سال ۱۳۸۶، میانگین عملکرد شکر این هیبرید در مناطق غیر آلوده و آلوده به ترتیب ۹/۱ و ۷/۰ تن در هکتار بود. بر اساس نتایج ارزیابی عملکرد و مقاومتبه ریزوکتونیا، ده لاین برتر انتخاب و در سال ۱۳۸۸ به منظور تهیه هیبرید مقاوم به ریزوکتونیا و متحمل به ریزومانیا، از تلاقی آن ها با دو والد مادری مقاوم به ریزومانیا ۱۸ هیبرید تهیه و طی سال های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ در سه منطقه مختلف که دارای آلودگی طبیعی به بیماری بودند، مقایسه عملکرد شدند. میانگین عملکرد دوساله شکر هیبرید (۷۱۱۲×SB۳۶) × S۱-۲۴ که در نهایت به عنوان رقم اکباتان نامگذاری شد، در این مناطق به ترتیب ۸/۷، ۸/۹، ۳/۹۹/۳ تن در هکتار بود. به طورکلی نتایج نشان داد که عملکرد و مقاومت رقم اکباتان، مشابه رقم مقاوم خارجی بود. زمان لازم برای رسیدن به %۹۰ جوانه زنی بذر اکباتان۸۰ ساعت ثبت شد که بسیار سریع تر از رقم های فلورس و جلگه بوده و بیانگرسرعت بالای جوانه زنی این رقم می باشد.

Keywords:

چغندرقند , پوسیدگی ریشه , پی تیوم , ریزومانیا , سرعت جوانه زنی , مقاومت به بیماری